Παγκόσμια Συνέδρια
Βιβλιοθήκη
Τάσος Αναστασιάδης, Γιάννης Φελέκης
για το κομμάτι παρεμβάσεις
(στην ουσία προστίθενται 2 παράγραφοι στην αρχή -για άνοδο και πτώση ΣΥΡΙΖΑ- και 5 στο τέλος -για ΑΝΤΑΡΣΥΑ)
Ένας απολογισμός της παρεμβάσεών μας
Στην πιο πρόσφατη περίοδο, απ’ την προηγούμενη συνδιάσκεψη, η δράση της οργάνωσης παρουσίασε χαρακτηριστικές ασυνέχειες.
Στην πρώτη φάση ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, η οργάνωση εγκλοβίστηκε σε μια σχολιαστική αντιπολίτευση χωρίς να καταλάβει ότι για τις ευρύτερες εργατικές μάζες επρόκειτο για σύγκρουση με τον καπιταλισμό με τη χρήση του όποιου (ακόμα και ανεπαρκούς) μέσου τους προσφέρεται για να ανατρέψουν την κατάσταση (είναι χαρακτηριστικές οι δημόσιες τοποθετήσεις -πχ 26/1/2016- που αρκούνται σε αφ’υψηλού μαθήματα στρατηγικής προς την εργατική τάξη και την πρωτοπορία της). Είναι αλήθεια ότι σε αυτό ακολούθησε αντανακλαστικά και άλλων κομματιών της αντικαπιταλιστικής αριστεράς, αν και έστω πραγματιστικά η ΑΝΤΑΡΣΥΑ υιοθέτησε μερικές ορθές πρωτοβουλίες (όπως τις κινητοποιήσεις για το χρέος, κλπ.). Η λογική της ανάθεσης, αναπαραγμένη στα αριστερά, εξουδετέρωσε κάθε μεταβατική λογική, δυσκολεύοντας κάθε σενάριο αλά γαλλικός Ιούνης του 36.
Από οργανωτική άποψη, δική μας, αυτό φάνηκε ακόμα πιο καθαρά στη δεύτερη φάση, της ήττας του ΣΥΡΙΖΑ, και στην, αναμενόμενη, ρήξη έως και οργανωμένων κομματιών σε αυτόν. Για την αδυναμία πρόκλησης ή και όξυνσης τέτοιων ρήξεων από την αντικαπιταλιστική αριστερά γενικότερα (και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ ειδικότερα) δεν ευθύνεται προφανώς η οργάνωση (μόνη της) -έστω και μόνο εξαιτίας του μεγέθους της. Όμως, ευθύνεται συμβάλλοντας σε θεωρητικοποιήσεις αυτής της αδυναμίας, με τη γραμμή “μόνοι μας, παντού και πάντα, να μην μολυνθούμε από τις μάζες και τις ρεφορμιστικές τους αυταπάτες και τους εκφραστές τους”. Για την αποτυχία πολιτικής και εκλογικής αντιπαράθεσης ενός “ΌΧΙ ώς το τέλος” στον Τσίπρα μπορεί να μην ευθύνεται η οργάνωση (ούτε ίσως η ΑΝΤΑΡΣΥΑ) αποκλειστικά, όμως δεδομένου του βάρους μας στον πολιτικό συσχετισμό υπήρξε μια αποτυχία (που διευκόλυνε τον Τσίπρα) και άνοιξε και μια επόμενη περίοδο με τα προβλήματα που είδαμε, τόσο στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ όσο και στην οργάνωση.
Και όμως, στη φάση του δημοψηφίσματος ήταν φανερό ότι καταβλήθηκε συγκεκριμένη προσπάθεια από την οργάνωση να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων, να πάρει κινηματικές πρωτοβουλίες πέρα απ’ τα εσκαμμένα, που ενείχαν κι ένα ορισμένο ρίσκο (πρωτοβουλία αντιδιαδηλώσεων κατά του «Μένουμε Ευρώπη», συμβολική κατάληψη κτιρίου ΓΣΕΕ κα) χρησιμοποιώντας ευέλικτες τακτικές συμμαχιών. Ήταν σαφές ότι ήμασταν απροετοίμαστοι για τέτοια γεγονότα και ότι τα καθήκοντα ξεπερνούσαν τις δυνατότητες μας αλλά επιδείχθηκαν σωστά αντανακλαστικά που κατόρθωσαν να κινητοποιήσουν σχεδόν το μέγιστο των δυνάμεων μας. Μ’ αυτό το δυναμισμό η ΟΚΔΕ-Σπάρτακος οργάνωσε μια αποτελεσματική καμπάνια αλληλεγγύης στους συλληφθέντες της 15ης Ιουλίου, για την οποία κατάφερε να αξιοποιήσει όλο το εύρος των διεθνών και εγχωρίων επαφών και επιρροής της και να καταστήσει πολιτικό γεγονός τη δίκη τους.
Ανάμεσα στη δίκη των συλληφθέντων της 15ης Ιούλη και τη συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ καταγράφεται ένα πολύ μεγάλο διάστημα κατάρρευσης της πολιτικής και κινηματικής παρέμβασης της οργάνωσης που δεν ξεπέρασε ποτέ το όριο κάποιων αναιμικών μπλοκ σε πορείες. Μέλη μας έπαιξαν σημαντικό ρόλο σ’ ορισμένες εργατικές κινητοποιήσεις σ’ αυτή την περίοδο (5μηνα, κινητοποιήσεις για την αργία της Κυριακής στο εμπόριο κ.α.) και είχαν μικρότερη ή μεγαλύτερη στήριξη από την οργάνωση αλλά, μεθοδολογικά, πρέπει να εστιάσουμε σ’ εκείνες τις πολιτικές και κινηματικές παρεμβάσεις που αφορούν την οργάνωση ως σύνολο. Απ’ αυτή την άποψη η μεγαλύτερη αδυναμία μας ήταν να κάνουμε κάτι συγκεκριμένο/συνεκτικό στο πλατύ και πολύμορφο κίνημα αλληλεγγύης στους πρόσφυγες. Απορροφηθήκαμε απ’ τη στεγνή αντιπαράθεση μηχανισμών στην οποία έχει αναχθεί η εσωτερική ζωή της ΑΝΤΑΡΣΥΑ σε βάρος ενός κινηματικού προσανατολισμού. Το κακό είναι πως τείνει να αποτελέσει το πεδίο μέσω του οποίου καναλιζάρονται και τα υπόλοιπα πεδία παρέμβασης, για παράδειγμα το γυναικείο κίνημα για μας πλέον είναι μόνο κάτι το οποίο ζυμώνουμε στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Κάνοντας τη διαπίστωση πως ο χώρος πραγματικής και ουσιαστικής δράσης εντός της ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχει στενέψει, με τα πλάνα μετεξέλιξης του Μετώπου να βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη, θα πρέπει, μαζί με τους αγωνιστές/στριες που επηρεάζουμε, να ρίξουμε βάρος στην πιο πολύπλευρη και -όπου χρειάζεται- ανεξάρτητη δράση στα κινήματα, δίνοντας ωστόσο συστηματικά και εκ των προτέρων τη μάχη για αυτά στο εσωτερικό της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Παρόλο που η οργάνωση προέταξε τη συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ πάνω απ’ το ο,τιδήποτε, είδαμε κι εκεί σοβαρά προβλήματα στην παρέμβασή της. Δόθηκε ελάχιστη έμφαση στη διακίνηση ενός πολιτικού υλικού, σπαταλήθηκε ο περιορισμένος χρόνος των ομιλιών μας σε κάποιες «συνδικαλιστικού τύπου» ομιλίες που απαντούσαν στους πιο δεξιούς επικριτές στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ «αν είμαστε ή δεν είμαστε σεκταριστές» δηλαδή αυτοαναφορικά, ενώ ο άχαρος ρόλος των συνεννοήσεων / ζυμώσεων στο προεδρείο έπεσε σε ελάχιστους συντρόφους/ισσες μας.
Η πρωτοβουλία για μια ΑΝΤΑΡΣΥΑ Αντικαπιταλιστική & Επαναστατική έχει δημιουργήσει ένα ζωτικό χώρο για την οργάνωση στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Είναι σημαντικό να εξάρουμε και τον τρόπο με τον οποίο λειτούργησε και λειτουργεί η ΟΚΔΕ-Σπάρτακος απέναντι στην πρωτοβουλία, δηλαδή με σεβασμό της ανεξαρτησίας των συμμάχων μας και πολιτική ισοτιμία. Ως προς τη δημόσια παρουσία της ΠΑΑΕ στη Συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, το σε αρκετές περιπτώσεις καλό πρόσωπο σημαδεύτηκε και από ορισμένες αντίθετες με την κουλτούρα και τις αρχές μας συμπεριφορές. Φωνασκίες και αντιμετώπιση του εχθρικού ύφος αντιπαράθεσης απ’ το προεδρείο ή πολιτικούς αντιπάλους με αναπαραγωγή του ανάλογου ύφους δεν επιβεβαιώνουν το ήθος που διατεινόμαστε πως μας διέπει. Πρωταρχικό μέλημά μας όμως πρέπει να είναι η αναβάθμιση της αμοιβαίας προσέγγισης σε ευρύτερα επίπεδα πολιτικής συμφωνίας για θέματα μέσα και έξω από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Διατηρώντας τη συζήτηση στην ΠΑΑΕ σε θέματα αμιγώς σχετικά με το Μέτωπο, ελλοχεύει ο κίνδυνος δημιουργίας ενός υπομετώπου με βραχυπρόθεσμα τακτικά χαρακτηριστικά που θα εξαρτάται τελικά από την κυκλοθυμία των πλειοψηφικών τάσεων της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και το φτωχό «ημερολόγιο» των ραντεβού της. Η εύκολα προβλέψιμη «κοιλιά» της ΑΝΤΑΡΣΥΑ μετά τη συνδιάσκεψή της περιορίζει αντικειμενικά το πεδίο παρέμβασης τόσο της δικής μας όσο και της Πρωτοβουλίας εν γένει και καλλιεργεί εσωστρέφεια. Δεν θέλουμε να καπελώσουμε τους συντρόφους/ισσες με τους οποίους/ες βρεθήκαμε στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ και για την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Αλλά για να αλλάξουν τα πράγματα στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ και στην αντικαπιταλιστική αριστερά χρειάζεται να τους πείσουμε ότι χρειαζόμαστε μια πλατιά, πλουραλιστική πολιτική και κινηματική προσέγγιση.
Θα χρειαζόταν και ένας απολογισμός για την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, αν και περισσότερο πολιτικός παρά οργανωτικός. Ωστόσο, ας συμπυκνώσουμε εδώ τις αρχές επί των οποίων θα πρέπει να γίνει.
Η οπισθοχώρηση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ (και οι κριτικές που κάνουμε) -και δεν αναφερόμαστε στην αποχώρηση των οργανώσεων, αλλά στα πολιτικά δεδομένα- δεν πρέπει να μας κάνουν να χάσουμε το ουσιαστικό, που είναι η ανάγκη πολιτικής συγκρότησης της αντικαπιταλιστικής αριστεράς, ως τέτοιας. Είναι αλήθεια ότι οι κύριες δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ βαδίζουν προς την ολοκλήρωση της γραμμικής τους οικοδόμησης -με το δικό της πρόγραμμα η κάθε μία. Σε αυτό όμως η χειρότερη απάντηση θα ήταν να υιοθετήσουμε την ίδια πρακτική ενός χώρου ευκαιρία για τσίμπημα ανθρώπων. Αντίθετα, θα πρέπει να επανεισάγουμε την ανάγκη λειτουργίας της ΑΝΤΑΡΣΥΑ αυτοτελώς, κυρίως σε τοπικό επίπεδο.
Κατά δεύτερον, θα πρέπει επίσης να ενταχθούμε όσο γίνεται περισσότερο στις ουσιαστικές κεντρικές συζητήσεις. Δεν πρέπει να επαναλάβουμε την ιστορία της υπεροψίας μας (με βάση την οποία, έτσι, υιοθετήθηκε από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, στη 2η Συνδιάσκεψη, το “έξω από το ευρώ”, χωρίς να είμαστε καν παρόντες), με τη δυνατότητα πάντα να μπορούμε να λέμε εκ των υστέρων ότι “εμείς δεν συμφωνούμε”. Εδώ είναι άλλωστε που η ιδέα του “μετώπου” -έναντι ενός “κόμματος”- λειτουργεί ιδιαίτερα άσκημα, καθώς εμποδίζει την ουσιαστική ένταξη συντρόφων που δεν θέλουν να είναι σε μια από τις συνιστώσες. Ακόμα χειρότερα, καθώς το ζήτημα της Ευρώπης έχει γίνει κρίσιμο, ακόμα και τακτικά, στην ελληνική κρίση, και καθώς ξέρουμε πως τα σταλινικά στάδια (ιδιαίτερα εθνικά) μας μπαίνουν από τα κύρια κομμάτια της αντικαπιταλιστικής αριστεράς.
Κατά τρίτον, επομένως, θα πρέπει, πέρα από τις ετικέτες, ουσιαστικός στόχος μας να είναι να προωθήσουμε την Πρωτοβουλία ως πραγματική τάση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και όχι απλώς ως “ζωτικό μας χώρο”…
Κατά τέταρτον, θα πρέπει επίσης και συστηματικά να απευθυνόμαστε, και να δίνουμε και τη μάχη στο εσωτερικό της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, για όλα όσα είτε αρνείται είτε υποτιμάει (τουλάχιστον οι κύριες δυνάμεις της). Ασφαλώς, υπάρχουν αρκετές διαφορές ανάλογα με τις τοπικές και δεν πρέπει να αρνηθούμε να πάρουμε πρωτοβουλίες, απέναντι σε αδράνειες ή και αρνήσεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Όμως, θα πρέπει να γίνεται εμφανές από τον κόσμο της ότι εμάς το σχέδιο δεν είναι η οικοδόμηση κόμματος γύρω από τον εαυτό μας, αλλά η συσπείρωση όλης της αντικαπιταλιστικής αριστεράς, κυρίως μέσα από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ (δεν υπάρχει άλλωστε και κάτι άλλο…)! Καθώς και σε μια ανοιχτή, και μη σεχταριστική, προοπτική, ακόμα και με δυνάμεις που δεν θα ήθελαν πολιτική σύνδεση (και δικαίως για την ώρα, δεδομένης της κατάστασης μέσα στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ).
