Αποτίμηση για το φοιτητικό

του Κλεάνθη Α.

Το Παρασκευο-Σαββατοκύριακο 15-16-17 Απρίλη ήταν σχεδιασμένο να γίνει το πρώτο 2ήμερο εαακ της χρονιάς και το πρώτο μετά τον χειμώνα του 2019. Σε όλο το διάστημα που έχει διαμεσολαβήσει, έχει επιχειρηθεί να γίνει ένα συντονιστική πόλης, το φθινόπωρο του 2021, το οποίο διαλύθηκε μετά από συμπλοκή στο εσωτερικό του αμφιθεάτρου μεταξύ αρας και αρις.

Στην συνεννόηση που προηγείται του 2ημέρου μεταξύ των οργανώσεων για την σειρά τοποθέτησης των σχημάτων, μετά από έντονη διαφωνία αρας και αρις για την σειρά και τον αριθμό των τοποθετήσεων η νκα αποφάσισε να αρχίσει μόνη της το συντονιστικό στον 2^ο όροφο της ιατρικής. Η αρις αποφάσισε να φύγει από την διαδικασία εντελώς και η αρας έκανε μόνη της συντονιστικό στον 3^ο όροφο. Στον 2^ο, τη νκα ακολούθησαν η αραν, το σεκ και εμείς. Λίγες μέρες πριν το 2ήμερο είχε προηγηθεί μια αλλαγή στάσης της αρας, όπου σε σχήματα που είχε διαμορφώσει την σχετική πλειοψηφία απαίτησε να εξαφανιστεί κάθε διαφωνία και να εκπροσωπηθεί το σχήμα από την δική της οργάνωση. Τις πρώτες ώρες του συντονιστικού στις σκάλες της ιατρικής εξελισσότανε μια ατελείωτη σειρά από πηγαδάκια όπου διάφορων σχολών σύντροφοι λογομαχούσαν με επιθετικό ύφος και περιεχόμενο μιας παρακμάζουσας διαδικασίας, η μια οργάνωση απαιτούσε από την άλλη να φύγει από τα εαακ.

Κάποιοι κλασσικοί αρασίτες μεγαλύτεροι από μένα σε ηλικία ήταν εμφανείς στο χώρο, ενώ μετά του ό, τι έγινε εμφανίστηκαν κάπως μεγαλύτεροι σφοι και από το ναρ.

Ενώ είναι αρκετά καθαρή η εικόνα του τι γίνεται, ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριο διαλόγου με τους αρας/αρις αφού δεν μπορεί καν να συγκληθεί συντονιστικό πλέον, και αν αυτό συγκληθεί καμία οργάνωση πέραν αυτών δεν μπορεί να καλέσει επαφές, καμία οργάνωση δεν θα τοποθετηθεί για το τι γίνεται. Μόνο το ΠΡΙΝ έβγαλε μια ανακοίνωση που δηλώνει:

«Πλούσιος ήταν ο διάλογος δεκάδων σχημάτων της ΕΑΑΚ που επιδίωκαν μια γόνιμη, πολιτική και δημοκρατική διαδικασία στο προγραμματισμένο πανελλαδικό συντονιστικό της ΕΑΑΚ στις 15 Απριλίου.

Οι εκατοντάδες φοιτητές/τριες που συμμετείχαν στη συγκεκριμένη ολοήμερη συζήτηση, μέσα από τις τοποθετήσεις των σχημάτων τους ανέδειξαν τα καθήκοντα της Αριστεράς στα πανεπιστήμια για τις επόμενες μάχες, μεταξύ των οποίων είναι και εκείνη των φοιτητικών εκλογών.

Όπως σημειώθηκε από τις ομιλίες, καθοριστικά για τη ζωή της νεολαίας είναι οι συνέπειες του πολέμου και το ζήτημα της ακρίβειας, που αυτή τη στιγμή φτωχοποιούν τον λαό ολοένα και περισσότερο ενώ η κυβέρνηση της ΝΔ σπαταλά δισ. ευρώ σε πολεμικούς εξοπλισμούς. Την ίδια στιγμή η εκπαιδευτική αναδιάρθρωση προχωρά με εξαγγελίες για την κατάθεση νέου νόμου πλαισίου που θα βαθύνει τον επιχειρηματικό χαρακτήρα του πανεπιστημίου και θα εντείνει τους ταξικούς φραγμούς.

Το στοίχημα που τέθηκε είναι αν η σημερινή Αριστερά στα πανεπιστήμια θα καταφέρει να δώσει μια διέξοδο στην πληττόμενη σπουδάζουσα νεολαία και τι κινήσεις χρειάζεται να κάνει για να σηκώσει ψηλότερα τον πήχη. Αν θα συμβάλλει στην πολιτικοποίηση των αγώνων τους, ώστε το φοιτητικό κίνημα να γίνει πραγματικά επικίνδυνο για το σύνολο της αστικής πολιτικής.

Τα σχήματα της ΕΑΑΚ, με αναφορά στην αντικαπιταλιστική Αριστερά, είναι έτοιμα για τη μάχη των φοιτητικών εκλογών. Καλούν κάθε φοιτητή/τρια να μαυρίσουν με την ψήφο τους τις καθεστωτικές παρατάξεις, να μην αρκεστούν στο μικρότερο κακό, αλλά ούτε και στην Αριστερά των χαμηλής έντασης αγώνων. Να ενισχυθεί η αντικαπιταλιστική Αριστερά της ρήξης και της ανατροπής, αυτή με την οποία η ίδια η νεολαία θα παλεύει για σπουδές, εργασία, ζωή στο ύψος των αναγκών μας!».

Δεν θα βρείτε καμία οργάνωση να βγάζει μια ανακοίνωση για το τι γίνεται. Η απουσία μιας τέτοιας ανακοίνωσης είναι πολύ προβληματική γιατί φαίνεται ότι δεν υπάρχει ούτε η ελπίδα για μια έκκληση ενός ακροατηρίου να παλέψει που θα αλλάξει αυτή την κατάσταση. Τα εαακ είναι πλέον ένας συσχετισμός οργανωμένων φοιτητών, πολωμένων από τις πρώτες τους κουβέντες ενάντια σε κάποια άλλη οργάνωση στο εσωτερικό και αντιλαμβάνονται τον συντονισμό ως μια μάχη πολιτικών γραφείων. Η ίδια η βάση των οργανώσεων, ακόμα και της νκα, αντιλαμβάνεται την κατάσταση ως τετελεσμένη.

Η εικόνα είναι ξεκάθαρη, νικάει το μέτωπο της απογοήτευσης και του συμβιβασμού. Λίγες εβδομάδες πριν το 2ήμερο είχε ανακοινωθεί από όλα τα σχήματα που δεν το είχανε ήδη κάνει η εκλογική συμμαχία με την αρεν γίνεται πάνω σε ένα ανύπαρκτο πλαίσιο με στόχο απλά και μόνο την καταγραφή. Απλός αντι-κυβερνητισμός και κενές εκφράσεις τύπου «δεν πρέπει να μείνει κανένας εκτός» στα καλέσματα στην ΑΡΕΝ.

Στην απόφαση του 5^ου συνεδρίου της νκα αναφέρεται:

«Κεντρική μας επιδίωξη στο φοιτητικό κίνημα είναι η ανασυγκρότηση της αντικαπιταλιστικής πτέρυγας. Η λογική της ανασυγκρότησης της αντικαπιταλιστικής πτέρυγας θα γίνει στην βάση του αναγκαίου αντικαπιταλιστικού προγράμματος πάλης, την δημοκρατική συγκρότηση του μαχητικού αγωνιστικού σχεδίου και της δημοκρατικής συγκρότησης του φοιτητικού κινήματος. Η πρόταση αυτή απευθύνεται σε κάθε σχήμα, συλλογικότητα, δύναμη και αγωνιστή εντός και εκτός ΕΑΑΚ που έχει διάθεση να συμβάλλει στην παραπάνω κατεύθυνση. Έχει στόχο να οικοδομήσει όρους μιας νέας ανώτερης δημοκρατικής και αντικαπιταλιστικής ενότητας.»

 Η έκφραση «εντός και εκτός» που περιλαμβάνεται και στην δική μας απόφαση, ακούστηκε πολλές φορές στα σκαλιά της ιατρικής από αρασίτες που απειλούσαν ναρίτες να φύγουν αφού έχουν ήδη δηλώσει πως το σκέφτονται.

Γιατί και Πως

Η αρας πέρασε μια μεγάλη κρίση το 2010-12 όταν αντιμετώπισε μια πραγματικότητα με ζωντανό και μαχητικό εργατικό κίνημα ενώ επαναλάμβανε εμμονικά ότι γενικές συνελεύσεις συλλόγων καλούμε για φοιτητικά ζητήματα, και ακόμα και αν έχει γενική απεργία η προτεραιότητά μας είναι τα άμεσα ερωτήματα του φοιτητικού κινήματος. Η αρις από το 2012 κράτησε μια γελοία στάση, κάνοντας ανοίγματα προς τον οποιονδήποτε, συμπεριλαμβανομένων και εμάς, ενώ ταυτόχρονα είχε ένα μοναδικό πλάνο, την αυτοτελή ανάπτυξη με πυρήνα τα σχήματα που είχε απόλυτη ηγεμονία. Ωστόσο οι διαφορές άρχισαν να φαίνονται με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ. Η αρας στήριξε το νομο Μπαλτά και άρχισε να παίρνει θέση ισχύος στη ΛΑΕ και ταυτόχρονα να υπερασπίζεται την συνδιοίκηση και η αρις  αποφάσισε ότι εκείνη την περίοδο θα πουλούσε αριστερή κριτική προς τη νκα. Η αρας βρέθηκε σχεδόν χωρίς κανένα σχήμα και για να επιβιώσει δημιούργησε μια μηχανή καταγγελιών όπου είχε έναν/μια σφο/ισσα σε ένα σχήμα με άλλες οργανώσεις για να διεκδικεί δεύτερη τοποθέτηση στην οποία έλεγε ότι η άποψή του/της καταπιέζεται στο σχήμα. Η αρις κράτησε τα λίγα αλλά σχετικά πολυπληθή της σχήματα.

Όπως άλλαξαν οι συνθήκες της συγκυρίας άλλαξε και η στάση των οργανώσεων. Η νκα είχε τον αέρα του κινήματος του 06-07 που κόλλησε στο εργατικό κίνημα της οικονομικής κρίσης. Το φοιτητικό κίνημα υπό την ηγεσία της δεν κατάφερε να συνδεθεί με το εργατικό παρά το ότι το περιεχόμενο της τοποθέτησης της οργάνωσης δήλωνε την αναγκαιότητα αυτού. Ο νόμος Διαμαντοπούλου το 10-11 αντιμετωπίστηκε με λίγες εβδομάδες κατάληψης τον Σεπτέμβρη του 2011 μετά την ψήφισή του και το σχέδιο Αθηνά λίγες αντιστάσεις το 2012. Το φθινόπωρο του 2013 3 μήνες απεργίας εργαζομένων στα πανεπιστήμια προκάλεσαν ελάχιστες συνελεύσεις φοιτητικών συλλόγων, περίπου 3 στους πιο αγωνιστικούς συλλόγους. Η νκα είχε αρκετές ευκαιρίες να ζωντανέψει το κίνημα αλλά απέτυχε. Ταυτόχρονα η οργάνωση μεγάλωνε σε μέλη, τα σχήματα πήγαιναν καλύτερα εκλογικά, τα πάρτυ οικονομικής ενίσχυσης είχανε πάρα πολύ κόσμο και οι Αναιρέσεις το ίδιο.

Το αδιέξοδο της ηγεσίας εκδηλώθηκε ακόμα περισσότερο με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Η αποτυχία τους να προκαλέσουν το κίνημα όπως το είχανε σχεδιάσει έδωσε χώρο στις απόψεις που βλέπουνε τις συμμαχίες και την έκπτωση του προγράμματος ως βήμα μπροστά. Μετά από λίγα σκαμπανευάσματα το 2016 η νκα πήρε την ιστορική απόφαση στο συνέδριό της να καλέσει την ΑΡΕΝ και το ΑΡΔΙΝ σε εκλογική συμμαχία. Μέχρι τότε η αρις και η αρας παραμένανε μικρές οργανώσεις, ειδικά η αρας, που στο συγκεκριμένο 2ήμερο της άνοιξης του 2016 είχε καθήσει στις πρώτες 3-4 σειρές εδράνων με κράνη και καδρόνια κάτω από τα πόδια τους. Στο συγκεκριμένο 2ήμερο η νκα χαιρέτησε την στάση του ομιλητή της ΑΡΑΝ  που είχε προηγηθεί στην καταληκτική. Ο παραδοσιακός της αντίπαλος είχε νικήσει ιδεολογικά. Η ήττα που έσπειρε αυτή η στροφή στο εσωτερικό της νκα οδήγησε σε αποστράτευση πολλούς σφους, συγκυριακά επέτρεψε σε μας να πλησιάσουμε σφους στους μηχανολόγους που λίγα χρόνια πριν μετρούσαν περήφανα 11 και 11 μέλη της νκα και της αραν αντίστοιχα, ανάμεσά τους η ηγεσία και των 2 οργανώσεων.

Η συγκυρία συνέχισε να αφήνει τις μεγάλες οργανώσεις αδιάφορες. Το προσφυγικό έγινε κυρίαρχο για αρκετό καιρό, και σιγά σιγά το μακεδονικό. Η μετωπολαγνία στο μεταξύ είχε γίνει το βασικό σύνθημα στα εαακ. Αυτό είναι το περιβάλλον που επέπτρεψε την ανάπτυξη πρώτα της αρας, και δεύτερα της αρις. Δεν είναι μόνο αυτές οι οργανώσεις που βρήκανε εύφορο το κλίμα τότε. Και η ΚΝΕ ανεβαίνει σταθερά από το 2015, την περίοδο των ερωτηματικών και της σχετικής απογοήτευσης. Δεν μπορώ παρά να παραθέσω το σύνθημα που θυμάμαι κάθε φορά που σχολιάζω αυτή την επιτυχία της ΚΝΕ: «Το κίνημα χωλαίνει, η ΠΚΣ ανεβαίνει.»

Οργανώσεις που λειτουργούν ως συμμορίες, και η αρας και η αρις. Συνομωσίες παντού γύρω τους από τις άλλες οργανώσεις και το κράτος, που συνέχεια τους διώκουν, ότι χρειάζεται ένας 18χρονος για ακολουθήσει χωρίς πολλά επιχειρήματα. Συμπεριφορές που θυμίζουν θρησκευτική σχέση-cult. Στο κίνημα απλό και δυνατό αντιπολιτευτικό σύνθημα, στη βάση προσηλωμένη δουλειά άτομο με άτομο με πειθαρχία. Όλα αυτά χωρίς αποφάσεις συλλόγων, χωρίς μάχη για συνελεύσεις. Οι γενικές συνελεύσεις αντικαθίστανται από τα Διοικητικά Συμβούλια, οι οργανώσεις γίνονται ολοένα και πιο αυτοαναφορικές

Και τώρα;

Η κατάσταση εκφυλισμού έχει εκδηλωθεί εδώ και χρόνια. Από τα ατελείωτα ξύλα ανάμεσα σε αρας και αρις μέχρι την απογοητευτική στιγμή που το ναρ αποφάσισε να χτυπήσει την αρις και να σφραγίσει την ηγεμονία των 2 οργανώσεων ακόμα και σε αυτό. Η πανδημία βοήθησε με την έλλειψη συλλογικών αναπαραστάσεων και η αρας πλεον εκτιμά ότι είναι η πλειοψηφική οργάνωση στα σχήματα. Δεν έχω τα νούμερα για να μετρήσω υπογραφές σχημάτων αλλά είναι σίγουρα πάνω από διπλάσια από τη σπουδάζουσα της νκα. 

Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς την αρας ως πλειοψηφία, δεν θα είναι τόσο εύκολο να εφευρίσκει εχθρούς και να εμφανίζεται πληγωμένη. Από την άλλη, η αρας φαίνεται αποφασισμένη, μόλις κατάφερε να κλειδώσει τους αριθμούς διέλυσε τα εαακ. Αυτό που πρέπει να αποτιμηθεί από αυτό που γίνεται είναι ότι η αρας δεν αφήνει τα εαακ να συνεδριάσουν, δημιουργεί ένα νοσηρό κλίμα για οποιονδήποτε δεν είναι μέρος της θλιβερής της πολιτικοποίησης. Όσον αφορά τους συλλόγους, τόσο η αρας όσο και η αρις έχουν δείξει ήδη πως φαντάζονται τον συνδικαλισμό. Ουραγοί της ΠΚΣ όπου χρειαστεί και διάλυση οποιουδήποτε άλλου εμφανίζεται ως ανταγωνιστής. Το όνομα εαακ τους απασχολεί όσο υπάρχει κάτι που να θυμίζει το παλιό, όπου μπορέσουν θα το εξαφανίσουν και θα παραμείνουν ως «ανεξάρτητα» σχήματα, πυρήνες της αρας.

Το στοίχημα που κατάφερε η αριστερά που έφτιαξε τα εαακ στις αρχές της δεκαετίας του ’90 είναι να νικήσει αυτή τη λογική. Μετά από μια δεκαετία αυστηρής κομματικοποίησης των συλλόγων που δεν κατάφεραν να δημιουργήσουν ποτέ συνθήκες για κίνημα, τα σχήματα που φτιάχτηκαν προσπάθησαν να δημιουργήσουν τον χώρο όπου το συνειδητό θα συναντήσει το ασυνείδητο. Αν και τίποτα δεν έγινε καθαρά και απόλυτα και μπορούν να βρεθούν πολλές περιπτώσεις όπου η αριστερά έδρασε αντισυντροφικά και κομματικά με στόχο την κατοχύρωση μιας γωνίας ενός τοίχου, αυτό που σίγουρα έγινε ήταν μια προσπάθεια να αφεθεί στο παρελθόν το πρότυπο των κομματικών παρατάξεων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο γεννήθηκαν συνειδήσεις και επετράπη στο αυθόρμητο να συναντήσει την δομή και στην δομή να επιτρέψει την δημοκρατία και την ανάδραση με την πραγματικότητα. Οι κομματικές παρατάξεις που θέλει να χτίσει η αρας και η αρις είναι καταδικασμένες όχι μόνο να μην δημιουργήσουν συνθήκες για φοιτητικό κίνημα αλλά θα βρεθούν και απέναντι σε τέτοιες προσπάθειες. Στην πραγματικότητα έχουνε βρεθεί απέναντι ήδη.

Αναλύοντας τα χαρακτηριστικά της νεολαίας που βρίσκεται σήμερα στην πρώτη γραμμή για τις νέες συνθήκες της παραγωγής μπορούμε να βρούμε ανθρώπους που κουβαλάνε σοβαρές παρακαταθήκες αλλά και έλλειψη προσωπικής εμπειρίας και πρακτικής. Η οργάνωση, κυρίαρχα διαισθητικά, έχει αναπτύξει σχέσεις με τις δυνάμεις που πολιτικά αντιπαρατίθενται σε όλο αυτό. Η κριτική μου απέναντι σε αυτές είναι ότι προσπαθούνε να διαχωριστούνε από μια σειρά παραδόσεις, και σε αυτή την προσπάθεια αποτάσσονται και την δομή συντονισμού, σχεδιασμού και αποτίμησης των εαακ. Δηλώνω ότι εδώ μπορεί να κάνω λάθος, αλλά δεν προτρέχω, εκφράζω την εκτίμησή μου και ελπίζω να μην είναι έτσι. Σε κάθε περίπτωση, η οργάνωση πρέπει να βρει μια διέξοδο, πρώτα κάνοντας κριτική στην κατάσταση, επιρρίπτοντας συγκεκριμένες ευθύνες, περιγράφοντας το πολιτικό πλαίσιο που ορίζει την διαφορετική μας πολιτική θέση από την συνθηματολογία της αρας και προτείνοντας έναν δρόμο προς τα μπροστά.

Ο συνδυασμός μιας πραγματικότητας στην οποία οι όροι διαβίωσης σκληραίνουν ενώ η πολιτική εξουσία φαίνεται να μην έχει απάντηση δίνει θάρρος σε νέους ανθρώπους να οργανωθούνε πιο εύκολα από ότι παλιά. Από την πανδημία στον πόλεμο οι νέοι σήμερα πρέπει να χωνέψουν πολλά περισσότερα από ότι είχανε οι προηγούμενες γενιές, και το βασικότερο, υπάρχει έλλειψη προοπτικής από το σύστημα.

Αυτή η συνθήκη πρέπει να μας κάνει πιο πεισμένους να σηκωθούμε και να κυνηγήσουμε τις ευκαιρίες για συλλογικούς αγώνες. Πρέπει και από την άλλη να αντιμετωπίσουμε σοβαρά τις οργανώσεις που επιλέγουνε να διαλύσουν τα εαακ σήμερα και να στήσουν κομματικούς σωλήνες.

Κάτω από αυτή την οπτική το αν θα μείνουμε ή θα φύγουμε στα εαακ μου φαίνεται δευτερεύον, γιατί θα πρέπει να μας απασχολεί το τι θα γίνει με τα εαακ ούτως ή άλλως. Η λύση της φυγής αφήσει μια πικρή γεύση στο εσωτερικό μας αφού δεν αφήνουμε κάτι για να ενισχύσουμε κάτι άλλο αλλά δρούμε σε βάση της αντίδρασης σε μια κατάσταση. Πρέπει κυρίαρχα να δράσουμε ενεργητικά, αφού καταγγείλουμε τα εαακ να δούμε τι δομές συντονισμών μπορούν να χτιστούνε με οποιονδήποτε άλλο χώρο μπορούμε να κάνουμε κάτι τέτοιο.

Και πρέπει πρώτα από όλα να στηρίξουμε τις δικές μας δομές και να παρουσιαστούμε ως αντιπαράδειγμα. Μπορεί η παρουσία μας να είναι μικρή αλλά ένα σχήμα μπορεί να φαίνεται ακόμα και αν έχει λίγο κόσμο.

Σε κάθε περίπτωση, οι νέοι και οι νέες της οργάνωσης που θέλουνε να παλέψουνε για κάτι νέο πρέπει να γνωρίζουν ότι ο δρόμος χαράσσεται μόνο με περισσότερη δουλειά και όχι απλά αν βρούμε την σωστή πολιτική πρόταση. Ειδικά κάτω από τις συνθήκες που δουλεύουμε στα πανεπιστήμια χρειάζεται ψυχραιμία και συνεχή προσπάθεια. Είναι ένας σχετικά ασφαλής χώρος για να ασκήσεις πολιτική, με τακτική δουλειά μπορούνε να χτιστούνε πράγματα. Η ευκολία που υπάρχει στο να βρεις μαζικό ακροατήριο δίνει τον αέρα σε οποιονδήποτε να το κάνει, αλλά και από την ανάποδη, αυτό σημαίνει ότι κι εμείς σίγουρα μπορούμε.

Ο πολιτικός μας χώρος είναι μειοψηφικός στην κοινωνία αλλά τα αιτήματά μας είναι πλειοψηφικά. Η αίγλη που έχει δημιουργήσει ο χώρος στη νεολαία είναι αποτέλεσμα της αμφισβήτησης που γέννησε η κρίση. Αυτή η αμφισβήτηση τώρα μεγαλώνει αλλά οι φίλοι μας είναι λιγότεροι, το μέλλον του φοιτητικού συνδικαλισμού κάτω από την αρας, την αρις και την ΠΚΣ θα είναι στεγνό. Απαιτείται όλο και περισσότερη δουλειά, και μια εμμονή που μπορεί να μας βγάλει από το πλαίσιο του συνηθισμένου συνδικαλιστή των τελευταίων χρόνων. Αξίζουν όμως οι δομές μας και η πολιτική μας ταυτότητα αυτή την ενέργεια, και έχει αποδειχθεί στο παρελθόν ότι το κίνημα την αναγνωρίζει και εμπνέεται από τον καθημερινό αγώνα στις σχολές για να το πάρει μετά και στην υπόλοιπη ζωή.

Σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να δούμε το ζήτημα της ολομέλειας αλλά και του κάμπινγκ του καλοκαιριού. Όσο περισσότερο ζυμωθεί η πολιτική γραμμή τόσο πιο έτοιμοι θα είμαστε για το μέλλον και όσο πιο καθαρή η γραμμή τόσο πιο εύκολη να εμπνεύσει.