Του Νίκου Ταμβακλή
Σε άρθρο που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα elaliberta.gr μεταφρασμένο από το International Viewpoint o Gilbert Achcar θέλησε προφανώς να επιχειρηματολογήσει υπέρ της απόφασης της 1ης Μαρτίου της Εκτελεστικής Γραμματείας της 4ης Διεθνούς, όπου εκφράστηκαν οι θέσεις: α) υπέρ της αποστολής όπλων στην Ουκρανία και β) υπέρ της επιβολής κυρώσεων στη Ρωσία.
Φαίνεται ότι όσον αφορά τη δεύτερη θέση ο Gilbert Achcar έκανε κάποιες δεύτερες σκέψεις και εξέφρασε κάποιου είδους επιφύλαξη.
Για το σκοπό αυτό ο Gilbert Achcar επέλεξε την (προσφιλή στην σταλινική σχολή) μέθοδο των απαντήσεων στις ρητορικές ερωτήσεις που θέτει ο ίδιος ο συγγραφεύς.
1) Στην απάντησή του στην πρώτη ερώτηση που απευθύνει στον εαυτό του, ο Gilbert Achcar, καταγράφει τη στάση διαφόρων κρατών και κομμάτων. Η πρώτη ερώτηση δεν χρειάζεται νομίζω έτσι κι αλλιώς κάποιον ιδιαίτερο σχολιασμό.
2) Στη δεύτερη δίνει μια αυτονόητη απάντηση σε μια μάλλον ανούσια ερώτηση, ανεξάρτητα από τις διαφωνίες που θα μπορούσε να έχει κάποιος με μερικές αυθαίρετες και ατεκμηρίωτες διατυπώσεις και ισχυρισμούς όπως:
α) … μια ρωσική ήττα θα προσέφερε πολύ καλύτερες συνθήκες για τη μάχη μας για τον γενικό αφοπλισμό και τη διάλυση του ΝΑΤΟ.
[… a Russian defeat would offer much better conditions for our battle for general disarmament and the dissolution of NATO].
β) είναι προτιμότερη για την Ουκρανία η κατάσταση της υποτέλειας στον δυτικό ιμπεριαλισμό αντί για το ζυγό της δουλοπαροικίας στην Ρωσική Ομοσπονδία.
[If Ukraine were to succeed in rejecting the Russian yoke, it is more than likely that it would be vassalized to Western powers. But the point is that, if it fails to do so, it will be enserfed to Russia. And you don’t have to be a qualified medievalist to know that the condition of a vassal is incomparably preferable to that of a serf!]
Στο τελευταίο θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι κανένας λαός δεν δίνει μάχη για να γίνει υποτελής, αλλά ασφαλώς γνωρίζουμε ότι πολλοί λαοί σύρθηκαν σε μάχες έχοντας μεγάλες αυταπάτες σχετικά με τους στόχους του αγώνα. Ωστόσο η εκτίμηση ότι η Ρωσική Ομοσπονδία έχει ένα φεουδαρχικό και όχι καπιταλιστικό καθεστώς είναι πρωτοφανής. Μέχρι τώρα, τουλάχιστον στην 4η Διεθνή, υπήρχε η πεποίθηση ότι στην πρώην ΕΣΣΔ συνέβη μια καπιταλιστική παλινόρθωση. Ο Gilbert Achcar φαίνεται μάλλον να ανακάλυψε ότι συνέβη ένα ακόμη μεγαλύτερο ιστορικό άλμα προς τα πίσω!
3) Στην τρίτη ερώτηση ο Gilbert Achcar αφού τοποθετήσει τον εαυτό του στην κατηγορία των «ριζοσπαστών αντιιμπεριαλιστών» [radical anti-imperialists], αναρωτιέται εάν θα πρέπει να «υποστηρίξει μια αντίσταση που καθοδηγείται από μια δεξιά αστική κυβέρνηση» [support a resistance that is led by a rightwing bourgeois government].
Οι κρίσιμες λέξεις εδώ είναι «να υποστηρίξει μια αντίσταση που καθοδηγείται από μια δεξιά αστική κυβέρνηση» [support a resistance that is led by a rightwing bourgeois government] αντί του «να υποστηρίξει τον πόλεμο που διεξάγει» [support a war being waged by a rightwing bourgeois government] ή έστω «να υποστηρίξει την αντίσταση που προβάλλει μια δεξιά αστική κυβέρνηση» [support a resisting bourgeois government]. Αφήνει δηλαδή να εννοηθεί ότι ο λαός της Ουκρανίας δίνει έναν εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα απέναντι στην ξένη κατοχή «καθοδηγούμενος» από την αστική του κυβέρνηση. Μέχρι τώρα εμείς είχαμε σχηματίσει την εντύπωση ότι στις μάχες απέναντι στους εισβολείς συμμετέχουν ο τακτικός στρατός του καθεστώτος και οι ενσωματωμένες σε αυτόν μονάδες της εθνικιστικής πολιτοφυλακής. Ασφαλώς οι ένοπλες δυνάμεις ενός αστικού κράτους στρατολογούνται κυρίως ανάμεσα στους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα και όχι ανάμεσα στους καπιταλιστές. Όπως συμβαίνει σε όλους εθνικούς στρατούς, αυτό δεν αλλάζει δυστυχώς τον χαρακτήρα τους από εν δυνάμει ταξικούς κατασταλτικούς μηχανισμούς σε δυνάμεις λαϊκής αντίστασης.
Στη σύγχρονη εποχή τουλάχιστον δεν θυμόμαστε κάποια «δεξιά αστική κυβέρνηση» που να ηγήθηκε σε έναν λαϊκό εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα. Θυμόμαστε ασφαλώς αστικές ή μικροαστικές ηγεσίες, που σφετερίστηκαν τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες των λαών, λόγω της ανικανότητας των εξεγερμένων εργατικών ή αγροτικών στρωμάτων να αναδείξουν την δική τους, ανεξάρτητη, πολιτική ηγεσία.
4) Το τέταρτο κρίσιμο ερώτημα αφορά τον χαρακτήρα αυτού του πολέμου.
Σύμφωνα με τον Gilbert Achcar, η στενή και διαρκής καθοδήγηση όλων των ενεργειών της κυβέρνησης του Κιέβου, η διαρκής αποστολή στρατιωτικού εξοπλισμού και εφοδίων, μισθοφόρων, συμβούλων και εκπαιδευτών, η ενημέρωση και η καθοδήγηση των στρατιωτικών μονάδων με προηγμένα συστήματα τηλε-παρακολούθησης, η διαρκής παροχή οικονομικών πόρων, δεν αποτελούν κάποια άμεση εμπλοκή του δυτικού ιμπεριαλισμού.
O Gilbert Achcar προσποιείται ότι δεν γνωρίζει ότι η κυβέρνηση του Κιέβου διεξήγε έναν πόλεμο από το 2014 προσπαθώντας να εισβάλλει, να εθνοκαθάρει και να ενσωματώσει τις δύο αυτονομημένες περιοχές των Ρώσων του Ντομπάς χρησιμοποιώντας για εμπροσθοφυλακή τις μονάδες της εθνικιστικής πολιτοφυλακής. Ή μήπως θεωρεί ότι ο αγώνας για αυτοδιάθεση των δύο αυτών περιοχών ήταν ένας άδικος πόλεμος, επειδή δεν συμβάδιζε με τους κανόνες του «διεθνούς δικαίου» περί συνόρων; Μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι οι «ριζοσπάστες αντιιμπεριαλιστές» υποστήριζαν π.χ. τον αγώνα των Παλαιστίνιων, των Κούρδων, των Βάσκων κλπ. για εθνική αυτοδιάθεση χωρίς να παίρνουν υπόψη τους κανόνες του «διεθνούς δικαίου».
Επιπλέον ο Gilbert Achcar προσποιείται ότι δεν γνωρίζει το κυριότερο και προφανέστερο: η ενδεχόμενη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, η εγκατάσταση νατοϊκών βάσεων στο έδαφός της, εντάσσεται στη μεγάλη επιχείρηση της διαρκούς προώθησης του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά, εντείνοντας την περικύκλωση της Ρωσίας και οξύνοντας ακόμη περισσότερο τον μεγαλορωσικό σωβινισμό στο εσωτερικό της.
5) Αφού λοιπόν βγάζει το συμπέρασμα ότι ο αγώνας των Ουκρανών είναι δίκαιος, δηλώνει ευθαρσώς ότι «εμείς είμαστε χωρίς δισταγμό υπέρ της παράδοσης αμυντικών όπλων στην ουκρανική αντίσταση» [we are without hesitation in favor of the delivery of defensive weapons to the Ukrainian resistance] . Το επιτελείο του ΝΑΤΟ με αγωνία περίμενε αυτή την ετυμηγορία του κ. Achcar για να προχωρήσει απρόσκοπτα και χωρίς τύψεις συνειδήσεως στις παραδόσεις οπλισμού στον ουκρανικό στρατό και στις μονάδες της εθνικιστικής πολιτοφυλακής. Ευτυχώς ό Gilbert Achcar φροντίζει να βάλει ένα όριο στις απαιτήσεις του Ζελένσκι: όχι στην επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων και όχι στην παράδοση μαχητικών αεροσκαφών. Αυτά, μας πληροφορεί ότι δεν είναι «αυστηρά αμυντικά» όπλα [strictly defensive weaponry].
6) Οι κυρώσεις στη Ρωσία ωστόσο πρέπει να του προκάλεσαν κάποια μικρή σύγχυση. Καθώς, όπως ομολογεί, δεν είναι σε θέση να διακρίνει ακριβώς ποιες από αυτές επηρεάζουν τους ολιγάρχες και ποιες τον πληθυσμό της Ρωσίας, καταφεύγει σε μια μάλλον αμφίσημη πρόταση: «Πρότεινα να μην υποστηρίξουμε τις κυρώσεις, ούτε να απαιτήσουμε την άρση τους …» [I suggested that we should neither support the sanctions, nor demand that they be lifted…]. Με άλλα λόγια ας κάνουμε καλύτερα την πάπια για να μην φέρουμε ευθύνη σε καμία των περιπτώσεων.