Κατά τη διάρκεια των συγκεντρώσεων που πραγματοποιήθηκαν σε όλες τις πόλεις της Γαλλίας μετά από τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης από τον Μακρόν, ένα σύνθημα είχε ιδιαίτερη επιτυχία: «Αυτό που θέλουμε είναι το Λαϊκό Μέτωπο». Αν και μπορούμε να κατανοήσουμε τον φόβο που αισθάνονται πολλοί διαδηλωτές καθώς αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να δουν την ακροδεξιά να αποκτά πρόσβαση στην κυβερνητική εξουσία και την επιθυμία να ενωθούν μπροστά σε αυτόν τον κίνδυνο, πρέπει να θυμηθούμε τι ήταν πραγματικά το Λαϊκό Μέτωπο το 1936 και ποια ήταν τα αποτελέσματά του.
Όταν η καφέ πανούκλα εξαπλωνόταν πάνω στην Ευρώπη …
Την περίοδο του Μεσοπολέμου η ακροδεξιά ανέβηκε στην εξουσία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Πρώτα με τον ιταλικό φασισμό του Μουσολίνι, από το 1922. Στη Γερμανία, η άνοδος του ναζιστικού κόμματος επιταχύνθηκε μετά από την κρίση του 1929 και επωφελήθηκε από την απογοήτευση του πληθυσμού που βυθίστηκε στη φτώχεια και από τα εκατομμύρια που οδηγήθηκαν στην ανεργία. Η μεγαλοαστική τάξη το χρηματοδοτεί γενναιόδωρα για να πραγματοποιεί καμπάνιες σε όλη τη χώρα. Ο Χίτλερ διορίστηκε καγκελάριος τον Ιανουάριο του 1933.
Στη Γαλλία, η ακροδεξιά ενισχύεται επίσης, με τη μορφή ενώσεων βετεράνων, όπως η οργάνωση Croix-de-Feu ή άλλους φασιστικούς συνδέσμους, όπως το Action Française του Charles Maurras και τα τάγματα εφόδου, οι Camelots du roi ή οι Jeunesses patriotes, των οποίων ηγέτης και κύριος χρηματοδότης είναι ο παραγωγός σαμπάνιας Pierre Taittinger. Οι σύνδεσμοι διεξάγουν μια αντεργατική, αντισημιτική και αντικοινοβουλευτική προπαγάνδα, εκμεταλλευόμενοι όλα τα σκάνδαλα της εποχής για να δυσφημήσουν την Τρίτη Δημοκρατία.
Οι ταραχές της 6ης Φεβρουαρίου 1934
Η απόλυση από την κυβέρνηση του Chiappe, ενός αρχηγού της αστυνομίας ιδιαίτερα φιλικού προς την ακροδεξιά, πυροδότησε ταραχές. Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές, βετεράνοι και μέλη των συνδέσμων, συγκεντρώθηκαν στην Concorde και προσπάθησαν να εισβάλουν στην Εθνοσυνέλευση. Καταγγέλλουν «τους μέτοικους», τους Μπολσεβίκους, τους Εβραίους, τους Τέκτονες και τη Δημοκρατία που αποκαλούν με το παρατσούκλι «ο ζήτουλας». Υπάρχουν είκοσι νεκροί και 2.500 τραυματίες. Η Δημοκρατία δεν ανατράπηκε, αλλά η κυβέρνηση παραιτήθηκε. Για πρώτη φορά η Γαλλία εμφανίζεται αντιμέτωπη με τον φασιστικό κίνδυνο, όπως και στις άλλες χώρες της Ευρώπης. Είναι πραγματικό σοκ για την εργατική τάξη, η οποία θα απαντήσει εκφράζοντας την επιθυμία της για ενότητα.
Λαϊκό μέτωπο ή ενιαίο μέτωπο;
Το εργατικό κίνημα είναι πράγματι διχασμένο. Μετά το Συνέδριο της Τουρ το 1920, υπήρχαν δύο εργατικά κόμματα, το SFIO (το οποίο αργότερα θα γινόταν Σοσιαλιστικό Κόμμα), ένα ανοιχτά ρεφορμιστικό κόμμα και το Κομμουνιστικό Κόμμα, αποτελούμενο από αγωνιστές που είχαν συσπειρωθεί γύρω από τις προοπτικές της Ρωσικής Επανάστασης. Όμως, ως αποτέλεσμα του εκφυλισμού της ΕΣΣΔ, αυτό το κόμμα γρήγορα σταλινοποιήθηκε. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις της εργατικής τάξης είναι επίσης διαιρεμένες, μεταξύ της CGT, κοντά στους σοσιαλιστές, και της CGT-U, που αποτελείται από αγωνιστές κοντά στους κομμουνιστές, που έχουν αποκλειστεί από τη CGT. Αυτές οι οργανώσεις θα καλέσουν ξεχωριστά για μια απάντηση στις 6 Φεβρουαρίου 1934, προκαλώντας αγανάκτηση στην ίδια τους τη βάση. Η επιθυμία για ενότητα είναι τόσο έντονη ώστε το Κομμουνιστικό Κόμμα αναγκάζεται να συμμετάσχει στη διαδήλωση της 12ης Φεβρουαρίου που κάλεσαν οι σοσιαλιστές. Στο Παρίσι, οι δύο πορείες εξελίσσονται χωριστά αλλά συγκλίνουν στην Place de la Nation, κάτω από την ώθηση των ίδιων των διαδηλωτών που φωνάζουν «Ενότητα δράσης, ενότητα δράσης!».
Γιατί είναι προφανές ότι όλοι οι εργάτες αγωνιστές πρέπει να ενωθούν στον αγώνα ενάντια στον φασιστικό κίνδυνο, αλλά σε μια ταξική πάλη που δεν έχει καμία σχέση με την εκλογική ενότητα που θα προτείνει το Λαϊκό Μέτωπο. Με αυτή την έννοια ο Τρότσκι υπερασπίζεται το σύνθημα του «Ενιαίου Μετώπου», το οποίο θα μπορούσε να είχε σταθεί εμπόδιο στον ναζισμό στη Γερμανία. Ένα ενιαίο μέτωπο συμφωνημένο στη βάση κοινών αιτημάτων για ολόκληρη την εργατική τάξη που θα οργανώσει απεργίες και διαδηλώσεις, αλλά και εργατικές πολιτοφυλακές αυτοάμυνας ενάντια στις φασιστικές πολιτοφυλακές. Αντίθετα, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα και το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα παρέμειναν αντίπαλα σε μια αδελφοκτόνο πάλη, με την καταπολέμηση του «σοσιαλφασισμού» να αποτελεί την προτεραιότητα για τους σταλινικούς … . Όμως το 1934, οι ανησυχίες του Στάλιν άλλαξαν: αντιμέτωπος με μια πιθανή επίθεση στην ΕΣΣΔ από τη ναζιστική Γερμανία, αναζήτησε πλέον συμμάχους ανάμεσα στις αστικές δημοκρατίες όπως η Γαλλία και η Αγγλία. Το 1935, ο Στάλιν και ο Λαβάλ υπέγραψαν ένα σύμφωνο αμοιβαίας βοήθειας. Είναι αυτή η στροφή των 180 μοιρών που εξηγεί την ενσωμάτωση του Κομμουνιστικού Κόμματος σε μια εκλογική συμμαχία που φέρνει επίσης κοντά το SFIO και το Ριζοσπαστικό Κόμμα. Κατά τη διάρκεια μιας κοινής συνάντησης, όλοι ορκίζονται «να παραμείνουν ενωμένοι για να υπερασπιστούν τη δημοκρατία», τραγουδούν τη Διεθνή και τη Μασσαλιώτιδα, η κόκκινη σημαία συμφύρεται με την τρίχρωμη σημαία … .
Η γενική απεργία μετά από την εκλογική νίκη
Ήταν λοιπόν αυτό το Λαϊκό Μέτωπο που κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές της 26ης Απριλίου και της 3ης Μαΐου 1936. Η προεκλογική εκστρατεία έγινε μέσα στο πλαίσιο της ανόδου της εργατικής μαχητικότητας, με πολυάριθμες απεργίες, και ήταν κυρίως το Κομμουνιστικό Κόμμα και σε έναν μικρότερο βαθμό το Σοσιαλιστικό Κόμμα, που είδε τον αριθμό των εδρών του να αυξάνεται, ενώ οι επιδόσεις του Ριζοσπαστικού Κόμματος μειώθηκαν. Η ώθηση προς τα αριστερά είναι αξιοσημείωτη, όπως και η απουσία τυφλής εμπιστοσύνης προς το πρόγραμμα αυτής της αριστεράς: μόλις τελειώσουν οι εκλογές, οι εργάτες απεργούν αμέσως, χωρίς να δίνουν στον Λεόν Μπλουμ τον χρόνο για να σχηματίσει την κυβέρνησή του.
Η απεργία ξεκινά στις 11 Μαΐου στο εργοστάσιο Bréguet στη Χάβρη, στον τομέα των αερομεταφορών. Οι εργαζόμενοι ζητούν την επαναπρόσληψη δύο αγωνιστών που απολύθηκαν λόγω απεργίας. Δύο μέρες αργότερα, οι εργάτες του Latécoère άρχισαν να κινητοποιούνται για τους ίδιους λόγους. Οι απεργίες εξαπλώνονται στις μεταλλουργικές επιχειρήσεις στην περιοχή του Παρισιού. Η γενική απεργία εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλη τη χώρα και επεκτάθηκε σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των πωλητών και των πωλητριών στα μεγάλα καταστήματα του Παρισιού. Για πρώτη φορά στην ιστορία του εργατικού κινήματος στη Γαλλία, οι μισθωτοί καταλαμβάνουν τους χώρους εργασίας τους, αναλαμβάνοντας συμβολικά την κυριότητα.
Ένα Λαϊκό Μέτωπο για να σταματήσει τις απεργίες… μετά για να οργανώσει την πορεία προς τον πόλεμο
Η κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου, που σχηματίστηκε στις 4 Ιουνίου, ανέλαβε δράση για να σταματήσει τις απεργίες. Με μικρή επιτυχία στην αρχή, αφού ακριβώς μετά την υπογραφή των συμφωνιών του Matignon στις 8 Ιουνίου η γενική απεργία ήταν πολύ ισχυρή. Οι ηγέτες της CGT, όπως και εκείνοι του Κομμουνιστικού Κόμματος, κάνουν ό,τι είναι δυνατό για να πείσουν τους εργαζόμενους να επιστρέψουν στη δουλειά. Ήταν αυτή τη στιγμή που ο Μορίς Τορέζ είπε την περίφημη φράση του: «Πρέπει να ξέρεις πώς να τερματίσεις μια απεργία μόλις έχει επιτύχει ικανοποιητικά»! Τα αφεντικά και η κυβέρνηση πρέπει να υποχωρήσουν πολλές φορές προκειμένου να πείσουν τους απεργούς να επιστρέψουν στη δουλειά. Πρώτα κατά τη διάρκεια των συμφωνιών Matignon, που έφεραν την αναγνώριση του δικαιώματος της συνδικαλιστικής οργάνωσης, την καθιέρωση εκλεγμένων εκπροσώπων του προσωπικού και την αύξηση των μισθών από 7 έως 15%. Στη συνέχεια στη Βουλή, με την ψήφιση των νόμων για τις άδειες μετ’ αποδοχών και τον περιορισμό της εβδομάδας εργασίας στις 40 ώρες. Και τέλος σε πολλά εργοστάσια, όπου στον ένα τομέα μετά τον άλλο, οι απεργοί κερδίζουν πολύ περισσότερα από αυτά που χορηγούσαν οι συμφωνίες Matignon.
Τα κοινωνικά κέρδη λοιπόν μπορούν να αποδοθούν στη γενική απεργία και όχι στην κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου, που έκανε τα πάντα για να την σταματήσει. Επιπλέον, αυτή η κυβέρνηση θα δείξει ότι είναι ο πιστός διαχειριστής της καπιταλιστικής κοινωνίας και θα μετατοπίζεται όλο και πιο δεξιά, καθώς ο πόλεμος σταδιακά θα εξελίσσεται. Ο Μπλουμ ξεκινά με την άρνηση κάθε γαλλικής επέμβασης στην Ισπανία, ενώ τα στρατεύματα του Φράνκο, με την υποστήριξη της φασιστικής Ιταλίας και της ναζιστικής Γερμανίας, σφαγιάζουν τους Ισπανούς εργάτες. Στη Γαλλία, όλη η κοινωνική πρόοδος εξαφανίστηκε γρήγορα: από το 1937, οι μισθοί έπεφταν απέναντι στον πληθωρισμό και ο Μπλουμ μίλησε για «παύση» των κοινωνικών μεταρρυθμίσεων. Θα υποχρεωθεί να παραιτηθεί τον Ιούνιο, νικημένος από το «τείχος του χρήματος», την εξουσία των καπιταλιστών, την οποία ποτέ δεν προσπάθησε να αμφισβητήσει. Η κυβέρνηση, με επικεφαλής στο εξής τους ριζοσπάστες, διολισθαίνει προς τα δεξιά. Το 1938, οι νόμοι του διατάγματος Reynaud-Daladier έθεσαν υπό αμφισβήτηση τον νόμο των σαράντα ωρών προκειμένου να δοθεί προτεραιότητα στην εθνική άμυνα. Οι βουλευτές ψηφίζουν πάγωμα των μισθών για έξι μήνες. Η τελευταία πράξη της Βουλής των Αντιπροσώπων που εξελέγη το 1936 θα είναι η ψηφοφορία της πλήρους παράδοσης των εξουσιών στον Πεταίν, στις 10 Ιουλίου 1940, φέρνοντας τελικά στην εξουσία, μέσα στο πλαίσιο της ήττας απέναντι στη Γερμανία, αυτή την ίδια ακροδεξιά που η εργατική τάξη είχε επιτύχει να απωθήσει με τις κινητοποιήσεις της κατά την περίοδο 1934-36.
πρωτότυπο: https://npa-revolutionnaires.org/loin-du-mythe-la-realite-du-front-populaire-non-au-front-populaire-oui-a-lunite-dans-la-lutte/