Παγκόσμια Συνέδρια
Οι περιφερειακές και δημοτικές εκλογές προσφέρουν στην αντικαπιταλιστική αριστερά ένα σημαντικό βήμα πολιτικής παρέμβασης αλλά επίσης και την ευκαιρία καταγραφής συγκριτικά καλύτερων αποτελεσμάτων, πιο κοντά στην πραγματική κοινωνική της επιρροή. Επιπλέον, και παρότι σε πολλές περιπτώσεις έλειψε η συλλογική λειτουργία, οι εκλεγμένοι και οι εκλεγμένες της αντικαπιταλιστικής αριστεράς σε δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια λειτούργησαν γενικά ως μεγάφωνο των κινημάτων, χωρίς να απορροφηθούν από τη θεσμική ρουτίνα και τα γραφειοκρατικά τελετουργικά. Η εναλλαγή που εφαρμόστηκε σε αρκετές περιπτώσεις έπαιξε ρόλο σε αυτό.
Ωστόσο, με το νόμο Βορίδη η εκλογή συμβούλων της αντικαπιταλιστικής αριστεράς γίνεται πολύ δυσκολότερη, σε αρκετές μάλιστα περιπτώσεις έως και αδύνατη. Αυτό δεν σημαίνει πως οι δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής και επαναστατικής αριστεράς θα πρέπει να εγκαταλείψουν τη μάχη, ούτε πολύ λιγότερο, ότι πρέπει να υποκύψουν στις αντικειμενικές και υποκειμενικές πιέσεις για βιαστικές πολιτικές συγχωνεύσεις, με σαθρή προγραμματική βάση, στο όνομα της υπέρβασης του ορίου εκλογής.
Στις νέες συνθήκες, η παρέμβαση στις εκλογές αποκτά ελαφρώς διαφορετική σημασία. Οι φετινές δημοτικές και περιφερειακές εκλογές θα αποτελέσουν εκ των πραγμάτων περισσότερο εφαλτήριο αντικαπιταλιστικής προπαγάνδας, παρά μέσο για την εκλογή συμβούλων που θα παρεμβαίνουν αμφισβητησιακά στα περιφερειακά ή δημοτικά συμβούλια. Αυτό δεν μειώνει απαραίτητα τη σημασία της εκλογικής καμπάνιας.
Ιδιαίτερα στις Δημοτικές Εκλογές της Αθήνας, και σε δεύτερο επίπεδο της Θεσσαλονίκης, η συμμετοχή της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς ήταν και συνεχίζει να είναι κομβικής σημασίας, με το δεδομένο και της τραυματικής προηγούμενης εμπειρίας όταν η ΑΝΤΑΡΣΥΑ κατέβηκε με δύο διαφορετικά ψηφοδέλτια. Αυτό το ξεχωριστό κατέβασμα ήταν και η δημόσια επιβεβαίωση ότι η ΑΝΤΑΡΣΥΑ εισερχόταν σε μια περίοδο κρίσης και εσωστρέφειας, από την οποία δεν έχει ακόμα καταφέρει να βγει.
Λογικό ήταν και στις δημοτικές εκλογές που έρχονται να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για ένα κοινό κατέβασμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στο Δήμο της Αθήνας. Στην ΚΣΕ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ η ΟΚΔΕ-Σπάρτακος τοποθετήθηκε με συνέπεια υπέρ της πολιτικά ανεξάρτητης και ενιαίας συμμετοχής της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στις Δημοτικές εκλογές της Αθήνας, σύμφωνα και με τις αποφάσεις της τελευταίας μας συνδιάσκεψης. Η ενοποίηση αυτή, ωστόσο, υπήρξε στην πράξη ιδιαίτερα προβληματική.
Την Κυριακή 20/8/23, η μία από τις δύο δημοτικές παρατάξεις στις οποίες συμμετέχουν δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, η «Αντικαπιταλιστική Ανατροπή στην Αθήνα», η οποία στηρίζεται από το ΝΑΡ, το ΕΚΚΕ αλλά και το ΕΕΚ, ανακοίνωσε την κοινή κάθοδο με το σχήμα «Ανυπότακτη Αθήνα», στο οποίο συμμετέχουν μέλη της Αναμέτρησης, της ΛΑΕ, του ΜέΡΑ25, της ΑΡΑΝ, της ΔΕΑ κλπ, κι έδωσε στη δημοσιότητα μια λίστα υποψήφιων δημοτικών συμβούλων για το Δήμο της Αθήνας προερχόμενων από διάφορους πολιτικούς χώρους της ευρύτερης αριστεράς. Λίγες μέρες αργότερα, και μετά από μια αρκετά μεγάλη διαδικασία συνεννοήσεων, ανακοινώθηκε η συμμετοχή και της δημοτικής παράταξης «Ανταρσία στις γειτονιές της Αθήνας», που στηρίζεται από το ΣΕΚ, στο ευρύ αυτό ψηφοδέλτιο, με επικεφαλής του κοινού ψηφοδελτίου τον Κώστα Παπαδάκη.
Η εκλογική ενοποίηση των δυνάμεων της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στο Δήμο της Αθήνας είναι ασφαλώς θετική εξέλιξη – στην πραγματικότητα, είναι το μίνιμουμ που έπρεπε να έχει γίνει εδώ και καιρό, και η χωρίς αρχές προηγούμενη διάσπαση δυνάμεων ήταν και ο λόγος για τον οποίο η ΟΚΔΕ-Σπάρτακος δεν συμμετείχε σε κανένα από τα επιμέρους σχήματα. Το παρόν στο ενιαίο ψηφοδέλτιο δίνουν αξιόλογοι αγωνιστές και αγωνίστριες των κινημάτων. Στο πρόσωπο του επικεφαλής βλέπουμε ένα επί μακρόν στέλεχος της αντικαπιταλιστικής αριστεράς, αλλά και μια φιγούρα του αντιφασιστικού κινήματος με ιδιαίτερη πολιτική και συμβολική σημασία, ιδίως απέναντι στην υποψηφιότητα του ναζί Κασιδιάρη.
Όμως, το κοινό ψηφοδέλτιο εμφανίζει σημαντικά προβλήματα στον τρόπο με τον οποίο συγκροτήθηκε, στο προγραμματικό του περιεχόμενο, αλλά και στην ίδια σύνθεσή του.
Καταρχάς, οι αποφάσεις ελήφθησαν εκτός των διαδικασιών της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Εδώ θέλουμε να υπογραμμίσουμε ότι η ΟΚΔΕ-Σπάρτακος δεν συμμετείχε σε οποιαδήποτε διαβούλευση ή συνεννόηση με δυνάμεις εκτός της ΑΝΤΑΡΣΥΑ παρακάμπτοντας τα όργανά της. Αντίθετα, πιέζαμε τις άλλες οργανώσεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ για άμεση σύγκλιση εντός του Αυγούστου της ΚΣΕ, ώστε η όποια απόφαση να έχει συζητηθεί στα εκλεγμένα όργανα. Αυτό δεν έγινε.
Πέραν όμως της ντε φάκτο κατάργησης των οργάνων της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, εγείρεται και ένα μείζον πολιτικό ζήτημα: αυτό της καταστρατήγησης των αποφάσεων της Συνδιάσκεψης της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, σχετικά με τις συμπορεύσεις, τις συμμαχίες και τις κοινές εκλογικές καθόδους με δυνάμεις της διαχειριστικής και ρεφορμιστικής αριστεράς. Τα ψηφοδέλτια στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη υλοποιούν μια πολιτική συμμαχία η οποία ρητά απορρίφθηκε στη συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ (με την απόφαση για μη συμμετοχή στην πρωτοβουλία του «Στούντιο»), και η οποία επιβάλλεται τώρα, όχι σε έναν επιμέρους δήμο, αλλά στον πιο μεγάλο δήμο της χώρας, με κεντρική πολιτική σημασία. Ακόμα και αν κλείσουμε τα μάτια μπροστά στο γεγονός ότι η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και τα εκλεγμένα της όργανα μετατρέπονται σε «άδειο πουκάμισο», υπάρχει ένα σημαντικό ζήτημα στρατηγικής: αυτό της ανεξάρτητης πολιτικής ύπαρξης της αντικαπιταλιστικής αριστεράς.
Η ευκαιριακή φύση των ψηφοδελτίων αυτών εκφράζεται στον ακραίο εκλεκτικισμό ως προς την προέλευση και τις απόψεις των ονομάτων που τα στελεχώνουν. Στο κοινό ψηφοδέλτιο της Αθήνας συμμετέχουν, δίπλα σε αγωνιστές και αγωνίστριες της επαναστατικής αριστεράς, όχι μόνο στελέχη που δεν έχουν κάνει έναν ειλικρινή απολογισμό της συμμετοχής τους στον ΣΥΡΙΖΑ, από υψηλές θέσεις, μέχρι και το πρώτο εξάμηνο της κυβερνητικής του θητείας, ή και ακόμα μεταγενέστερα∙ όχι μόνο αγωνιστές που έχουν επιχειρηματολογήσει υπέρ της ανάγκης υπερψήφισης του ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες εκλογές∙ αλλά ακόμα και πρόσωπα που στο πρόσφατο παρελθόν κατείχαν θεσμικές θέσεις της διοίκησης, τις οποίες μάλιστα διαφημίζουν στις επίσημα ανακοινωμένες υποψηφιότητες του ψηφοδελτίου, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα πρώην αντιπεριφερειάρχη της διοίκησης Δούρου αλλά και πρώην αντιδήμαρχο του Καμίνη, και τότε πρόεδρο της επονείδιστης Διπλής Ανάπλασης ΑΕ.
Οι διαθέσιμες μέχρι σήμερα ανακοινώσεις και δελτία τύπου, άλλωστε, αποκαλύπτουν ένα περιεχόμενο προγραμματικά, ρηχό, εκλεκτικό και χωρίς σαφή θέση ενάντια στη διαχείριση του κράτους από τις θέσεις της τοπικής διοίκησης, δήμους και περιφέρειες. Αυτό είναι το αποτέλεσα μιας βιαστικής συγκρότησης, χωρίς συζήτηση για καίρια θέματα (πόλεμος, διεθνισμός, ΕΕ, φύση του κράτους, ατομική ιδιοκτησία στη γη κ.ά.).
Δεν θα ήταν κοινότοπο να επιβεβαιώσουμε άλλη μια φορά ότι ένα πρόγραμμα παρέμβασης στους δήμους και στις κοινότητες δεν μπορεί να διαχωριστεί από ένα ευρύτερο αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα με μεταβατικά αιτήματα. Δεν μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ή κάποια ότι άλλο το αντικαπιταλιστικό μεταβατικό πρόγραμμα για τις βουλευτικές εκλογές και άλλο η προγραμματική συμφωνία για την παρέμβαση στα δημοτικά ζητήματα, ιδίως σε τόσο μεγάλους δήμους. Και αυτή η διαφορά, να στεκόμαστε στο έδαφος του αντικαπιταλιστικού προγράμματος μεταβατικών αιτημάτων, τόσο έναντι του κεντρικού αστικού κράτους όσο και έναντι του τοπικού αστικού κράτους των περιφερειών και των δήμων, αντιμαχόμενοι τα ίδια τα θεμέλια της ατομικής ιδιοκτησίας και όχι απλώς προστατεύοντας τη μικρή ιδιοκτησία από τη μεγάλη, είναι εκείνο που μας διαχωρίζει από τη ρεφορμιστική αριστερά. Η απάντησή μας στο ερώτημα για την αναγκαιότητα της αυτόνομης και πολιτικά ανεξάρτητης παρουσίας της αντικαπιταλιστικής αριστεράς στους δήμους και τις περιφέρειες είναι εμφατικά καταφατική.
Η αντικαπιταλιστική αριστερά γίνεται αναξιόπιστη όταν απεμπολεί θέσεις αρχής ή όταν τις υιοθετεί περιστασιακά. Στην προκείμενη περίπτωση του ενωτικού παναριστερού ψηφοδελτίου για τον δήμο της Αθήνας ούτε καν τα στοιχειώδη δεν τηρήθηκαν: ισχνή προγραμματική βάση, καμία προγραμματική συζήτηση, αφωνία των τοπικών επιτροπών και των μελών και φίλων της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Απλά συμφωνίες ηγεσιών, συμφωνίες κορυφής και καταστρατήγηση κεκτημένων θέσεων και προγραμματικών αρχών.
Με αυτά τα δεδομένα, οφείλουμε να πούμε ότι οι προοπτικές της συνεργασίας δεν είναι ευοίωνες, ούτε καν ως προς τη δυνατότητα συνέχισης του εγχειρήματος μετά τις εκλογές. Η ενότητα αυτή είναι επίπλαστη, χωρίς σταθερές προγραμματικές αρχές και χωρίς να ερωτηθεί η βάση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ αν επιθυμούσε μια τέτοιου είδους ενότητα με πρόσωπα και οργανώσεις που μέχρι πριν λίγους μήνες κατήγγειλαν την ΑΝΤΑΡΣΥΑ για σεχταρισμό και διασπαστική πολιτική και καλούσαν για ψήφο στους επίδοξους διαχειριστές του αστικού κράτους.
Η ΟΚΔΕ- Σπάρτακος παραμένει σταθερά και αταλάντευτα στην στρατηγική της αυτόνομης και πολιτικά ανεξάρτητης αντικαπιταλιστικής αριστεράς. Για μας οι δημοτικές εκλογές δεν διαχωρίζονται από τις εκλογές για το κοινοβούλιο. Δίνουμε την εκλογική μάχη με τα ίδια προγραμματικά εφόδια σε μια λογική που θεωρεί τις όποιες εκλογές αφορμή για διάδοση των επαναστατικών αντικαπιταλιστικών θέσεων και περαιτέρω συγκρότηση και οργανωτική αναβάθμιση. Την ίδια στιγμή, εξακολουθούμε να συμμετέχουμε οργανικά και να στηρίζουμε τα τοπικά κινήματα, με ενιαιομετωπική λογική.
Είμαστε διατεθειμένοι να στηρίξουμε κριτικά το ψηφοδέλτιο της Αθήνας, αλλά και της Θεσσαλονίκης, για να υπάρχει μια εναλλακτική στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ και ένα αντίβαρο στην παρουσία των ναζί. Κατανοούμε την ελπίδα που αναζητά στην ενότητα της αντικαπιταλιστικής αριστεράς ένα δυναμικό της πρωτοπορίας των αγώνων. Σεβόμαστε τη δράση πολλών αγωνιστών και αγωνιστριών που συσπειρώνονται στο ψηφοδέλτιο. Στην περίπτωση που η συνεργασία αποκτήσει κοινωνική δυναμική και συνδεθεί προνομιακά με τα τοπικά κινήματα, παρά τις αντίθετες προβλέψεις μας, είμαστε διατεθειμένοι και διατεθειμένες να συμπορευτούμε στις δράσεις της και να επανεξετάσουμε τρόπους συμμετοχής. Όμως, η συμμετοχή μας στις εκλογές με αυτούς τους όρους δεν είναι η σωστή αρχή για να οικοδομήσουμε μια τέτοια πιθανή κινηματική σχέση.
Με βάση τα παραπάνω, δεν θα συμμετάσχουμε σε ένα ψηφοδέλτιο που συγκροτείται στη βάση της παναριστεράς. Ένα ψηφοδέλτιο «συγχωροχάρτι» σε όσους είχαν δουλέψει για να ξανά ‘χουμε δεύτερη φορά αριστερά στην κυβέρνηση. Ένα ψηφοδέλτιο, που στην ουσία, και μάλιστα ρητά από πολλούς, λειτουργεί ως πρόβα μιας κεντρικής πολιτικής συμμαχίας, στην οποία η ανεξαρτησία της αντικαπιταλιστικής αριστεράς και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ απεμπολείται στο πλαίσιο ενός σχεδίου συγχώνευσης με δυνάμεις του μαχητικού ρεφορμισμού.
Δίνουμε έμφαση στα περιφερειακά ψηφοδέλτια που στηρίζονται από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και, σε ορισμένες περιπτώσεις, άλλες δυνάμεις της επαναστατικής και αντικαπιταλιστικής αριστεράς, με πολιτική ανεξαρτησία από τον ρεφορμισμό.
Στηρίζουμε ανεπιφύλακτα αντικαπιταλιστικά σχήματα που διαθέτουν εμπειρία παρέμβασης σε δήμους.
Όπου η αντικαπιταλιστική αριστερά δεν είναι σε θέση να παρέμβει εκλογικά, μπορεί κατά περίπτωση να εξεταστεί το ενδεχόμενο κριτικής ψήφου σε σχήματα που συνδέονται με τοπικούς αγώνες και λειτουργούν με αντιδιαχειριστική λογική.
Δεν στηρίζουμε παρατάξεις που έχουν διαχειριστεί την τοπική διοίκηση στο όνομα της αριστεράς – κανένας δεν δικαιούται την ψήφο μας απλώς και μόνο επειδή αποκαλείται αριστερός.
Δεν στηρίζουμε αστικά ψηφοδέλτια ούτε στον πρώτο ούτε στο δεύτερο γύρο, στη λογική του μικρότερου κακού.
Παρεμβαίνουμε στην προεκλογική περίοδο με το αντικαπιταλιστικό μεταβατικό πρόγραμμα, συνδέοντάς το με τις πραγματικές εμπειρίες, για να αξιοποιήσουμε μια ευκαιρία επαναστατικής προπαγάνδας, χωρίς καμία ψευδαίσθηση για τη δυνατότητα προοδευτικής – πόσο μάλλον αντισυστημικής – διαχείρισης των τοπικών θεσμών του αστικού κράτους.
