Στις 17 Μάη, ερευνητές και ερευνήτριες των χαμηλότερων ακαδημαϊκών βαθμίδων από δεκάδες πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα της χώρας, επιχειρούν κάτι το καινοφανές για τα δεδομένα του κλάδου: κλείνουν τους υπολογιστές και παρατούν τον εργαστηριακό τους εξοπλισμό καλώντας στην πρώτη πανελλαδική κλαδική απεργία. Η πρωτοβουλία αυτή που πιστώνεται στο νεοσύστατο Πανελλαδικό Σωματείο Εργαζομένων στην Έρευνα και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (ΣΕΡΕΤΕ) αποτελεί την πρώτη απόπειρα προκήρυξης απεργίας με αυτά τα χαρακτηριστικά , μετά από χρόνια προσπαθειών για οργάνωση του κλάδου σε επί μέρους επιχειρησιακά και τοπικά κλαδικά σωματεία. Οι πιο βασικές κινήσεις για οργάνωση σε κλαδικό επίπεδο ήταν η ίδρυση του Συλλόγου Ερευνητών/τριών και Εργαζομένων στην Έρευνα (ΣΕΕΕΗ) το 2015 στο Ηράκλειο της Κρήτης και πιο πρόσφατα, η ίδρυση του ΣΕΡΕΤΕ.
Η ολοένα αυξανόμενη τάση επιχειρηματικοποίησης της ερευνητικής διαδικασίας και των προϊόντων της, παρουσιάζεται εδώ και χρόνια από το κεφάλαιο και τους πολιτικούς του εκπροσώπους σαν μοχλός ανάπτυξης για την οικονομία. Εντούτοις, η μεγάλη έμφαση στην επιχειρηματικότητα συνοδεύεται από την πολύ μικρή υποστήριξη στην ίδια την έρευνα. Η ισχνή κρατική χρηματοδότηση των ιδρυμάτων αλλά και η εντεινόμενη υποτίμηση του ερευνητικού προσωπικού αποτελούν τους βασικούς παράγοντες της υποβάθμισης αυτής.
Ανάμεσα στη μέγγενη της “ανάπτυξης και της καινοτομίας” ένας νέος κλάδος εργαζομένων έχει αναδυθεί. Ο κλάδος αυτός, στερείται του παραδοσιακού συνδικαλισμού και των δικαιωμάτων που αυτός έχει κερδίσει μετά από πολλά χρόνια δράσης. Ο κλάδος των εργαζόμενων στην έρευνα έχει βρεθεί σε ένα εργασιακό περιβάλλον που δε θεωρείται τίποτα δεδομένο: ο μισθός, η ασφάλιση και το ωράριο είναι ζητήματα προς διεκδίκηση, πόσο μάλλον οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Παρ’ όλο που οι εργαζόμενοι αυτοί έχουν πολύ υψηλό επίπεδο μόρφωσης και εξειδίκευσης, υπόκεινται χρόνο με το χρόνο μια βίαιη προλεταριοποίηση της διανοητικής τους εργασίας μέσα από την πτώση των μισθών τους, την εργασιακή επισφάλεια, τη μη αναγνώριση της εργασιακής τους φύσης και την ολοένα αυξανόμενη αλλοτρίωση της εργασίας λόγω της υψηλής εξειδίκευσης. Παράλληλα, βλέπουμε την ίδια την κατεύθυνση της έρευνας να ορίζεται, όλο και περισσότερο, από τις ανάγκες ιδιωτικών επιχειρήσεων, κρατικών υπηρεσιών ή και του στρατού, συχνά σε πλήρη αντίθεση με τις ανάγκες της κοινωνίας.
Το φαινόμενο είναι διεθνές και οι εργαζόμενοι στην έρευνα από πολλές αναπτυγμένες χώρες έχουν αρχίσει να συζητούν τα προβλήματά τους, κάτι που συχνά τους οδηγεί στην ίδρυση σωματείων, στην κήρυξη απεργιών αλλά και σε νικηφόρους αγώνες (με πιο πρόσφατο εκείνον της πολύμηνης απεργίας των ερευνητών του Harvard). Στην Ελλάδα, η σχεδόν ολοκληρωτική εξάρτηση της έρευνας από ανταγωνιστικά, ευρωπαϊκά και εθνικά, προγράμματα σε συνδυασμό με την ελλιπέστατη κρατική χρηματοδότηση, εντείνουν το πρόβλημα. Ως αποτέλεσμα βλέπουμε δύο αντίρροπες δυνάμεις: από τη μία, την οργάνωση σε σωματεία και την ανάληψη κινηματικών δράσεων και από την άλλη, τη μαζική φυγή από το χώρο της έρευνας και αναζήτηση άλλων εργασιακών χώρων.
Η κλαδική απεργία στις 17 Μάη είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να βγει στην επιφάνεια ο κλάδος της έρευνας, να φανεί ποιοι και ποιες είναι πίσω από τις θετικές αξιολογήσεις των Πανεπιστημίων και των Ερευνητικών Κέντρων, ποιοι και ποιες λειτουργούν τα εργαστήρια. Το σύνθημα της απεργίας για “μισθό-ασφάλιση-ωράριο” αποτυπώνει με σαφήνεια τόσο τις μεσαιωνικές συνθήκες του κλάδου , όσο και την ελπιδοφόρα αγωνιστική διάθεση των συναδέλφων να (επανα)κατοχυρώσουν τα πλέον βασικά εργασιακά δικαιώματα. Είναι ευκαιρία να γίνουν γνωστά τα αιτήματα του κλάδου και να ληφθούν υπόψη από τις διοικήσεις των Ιδρυμάτων και από την Κυβέρνηση. Είναι ευκαιρία να ενωθούν με τα αιτήματα κι άλλων μερίδων της τάξης μας για αυξήσεις στους μισθούς, επαρκή ασφάλιση, συλλογικές συμβάσεις εργασίας, μείωση του όλο και πιο δυσβάσταχτου κόστους διαβίωσης.
Στηρίζουμε την απεργία!
Έρευνα και εκπαίδευση για τις ανάγκες της τάξης μας, όχι για τα κέρδη τους!
Για ένα Πανεπιστήμιο υπό τον έλεγχο των εργαζομένων και των φοιτητών.
- Αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης για εκπαίδευση και έρευνα
- Μόνιμες θέσεις εργασίας με μισθό σύμφωνα με τις ανάγκες μας
- Όχι στα ανταγωνιστικά κριτήρια χρηματοδότησης της έρευνας
- Συλλογικές συμβάσεις εργασίας για όσους και όσες δουλεύουν στην έρευνα – Όχι στο μπλοκάκι και στις υποτροφίες – Να πάψει πλέον το καθεστώς μαθητείας