Παγκόσμια Συνέδρια
Βιβλιοθήκη
Είναι δύσκολο να αποφασίσει κανείς εάν το θέαμα των δεκάδων πάνοπλων μπάτσων που φυλάνε σε εικοσιτετράωρη βάση τις λαμαρίνες της πλατείας Εξαρχείων είναι περισσότερο εξοργιστικό ή γελοίο. Σε μια κλασική και προβλέψιμη κίνηση πολιτικής θρασυδειλίας, στις 9 Αυγούστου, σε μια μισοάδεια Αθήνα, χαράματα, όπως γίνονται οι βρώμικες δουλειές, η αστυνομία απέκλεισε την πλατεία και συνεργεία την περιέφραξαν με συρματοπλέγματα και λαμαρίνες, για να αρχίσουν τα έργα ενός σταθμού μετρό που προορίζεται να αλλάξει την ενοχλητική για το κράτος φυσιογνωμία της περιοχής. Η υπαρκτή επαγρύπνηση της συνέλευσης του Όχι Μετρό στην Πλατεία Εξαρχείων και των κινηματικών οργανώσεων της γειτονιάς δεν ήταν δυνατόν να αποτρέψει τον αποκλεισμό της πλατείας, όμως η αντίδραση ήταν άμεση και οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται, ερχόμενες αντιμέτωπες σε καθημερινή βάση με την αστυνομική βία και τις συλλήψεις.
Ο σκοπός της χωροθέτησης του σταθμού του μετρό στην πλατεία είναι σαφής: είναι ο πολιτικός έλεγχος και η αποστείρωση μιας περιοχής που έχει συνδεθεί με την πολιτική δράση της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς και του αναρχικού χώρου. Το ότι ο στόχος είναι πολιτικός το έχει δηλώσει ευθαρσώς προ πολλού, άλλωστε, ο ίδιος ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών της ΝΔ Αχιλλέας Καραμανλής. Ο αποκλεισμός της πλατείας είναι συνέχεια της πολιτικής της εκκένωσης των καταλήψεων, των εισβολών σε γραφεία οργανώσεων, της μόνιμης αστυνομικής τρομοκρατίας στην περιοχή, της μακροχρόνιας στοχοποίησης των Εξαρχείων ως υποτιθέμενου άβατου.
Ταυτόχρονα, η κατασκευή του μετρό στην πλατεία εντάσσεται σε ένα σχέδιο αύξησης των τιμών γης στην άμεση περιοχή, η οποία μοιραία θα οδηγήσει σε κοινωνική αντικατάσταση, εξωθώντας τα χαμηλότερα εισοδήματα και τις λιγότερο κερδοφόρες χρήσεις από τη γειτονιά. Το σχέδιο αυτό είναι τμήμα μιας ευρύτερης λογικής ανάπλασης του κέντρου της Αθήνας και μετατροπής του σε ένα επιχειρηματικό θεματικό πάρκο με άξονα την εμπορευματική ψυχαγωγία και τον τουρισμό. Στα Εξάρχεια, η κατασκευή του μετρό, το οποίο χωροθέτησε στην πλατεία η Αττικό Μετρό Α.Ε., συνδυάζεται με τη σχεδιαζόμενη υπόγεια σύνδεση των κορυφών του τριγώνου Αρχαιολογικό Μουσείο-Ακροπόλ-Πολυτεχνείο, με χορηγία του Ιδρύματος Λαιμού, με την ανάπλαση του λόφου του Στρέφη, με χορηγία της εταιρείας real estate Prodea, και με την πρόταση για μετατροπή του κτιρίου Γκίνη, του μόνου δημόσιου κτιρίου στο κέντρο της Αθήνας όπου γίνονται ελεύθερα πολιτικές, κινηματικές και συνδικαλιστικές διαδικασίες, σε μουσείο και κέντρο πολιτισμού.
Το ερώτημα εάν το μετρό θα έπρεπε να κατασκευαστεί σε άλλη θέση, στο Μουσείο, ή εάν δεν θα έπρεπε να γίνει καθόλου σταθμός στα Εξάρχεια έχει διχάσει το κίνημα. Ωστόσο, είναι σε έναν βαθμό θεωρητικό, διότι το σχέδιο της κυβέρνησης και της Αττικό Μετρό Α.Ε. είναι συγκεκριμένο: μετρό στην πλατεία. Σε αυτό το συγκεκριμένο σχέδιο έχει να αντιταχθεί το κίνημα σήμερα. Διαχειριστικές προτάσεις, όπως αυτή του ΣΥΡΙΖΑ, για μετρό στην πλατεία αλλά είσοδο από την Τοσίτσα δεν προσφέρουν τίποτα εκτός από σύγχυση.
Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι ούτε στο ελάχιστο πειστικό ότι η κατασκευή του σταθμού στα Εξάρχεια γίνεται για συγκοινωνιακούς λόγους. Η υποκρισία είναι οφθαλμοφανής: τα τελευταία χρόνια ακολουθείται μια συστηματική πολιτική συγκοινωνιακού αποκλεισμού των Εξαρχείων, με τις αφετηρίες των λεωφορείων να έχουν απομακρυνθεί, τις γραμμές να έχουν μειωθεί και τα βραδινά δρομολόγια των τρόλεϊ να παρακάμπτουν την περιοχή. Το να φαντάζεται κανείς ότι το μετρό στην πλατεία γίνεται για να πάει η εργατική τάξη στη δουλειά της, κι όχι για τον κοινωνικό έλεγχο της περιοχής και τα συμφέροντα των ιδιοκτητών ακινήτων, είναι αστείο – το δείχνει άλλωστε και το σύνολο του σχεδιασμού του μετρό στην Αθήνα, που άφησε τελευταίες τις εργατικές και φοιτητικές συνοικίες (ακόμα και σήμερα, οι σταθμοί στην Πετρούπολη και το Ίλιο προβλέπεται πως θα είναι οι τελευταίοι που θα κατασκευαστούν, σε κάποιο απώτερο μέλλον). Το ΚΚΕ, βέβαια, δεν δίστασε να προσχωρήσει σε αυτό το αστείο και να υποστηρίξει την κατασκευή του σταθμού, με τη συνήθη αναπτυξιολαγνεία και τον οικονομισμό του, ζητώντας μόνο να μην μειωθεί το πράσινο και να αποζημιωθούν (προφανώς με λεφτά από τη φορολογία των εργαζομένων) οι επιχειρηματίες της περιοχής για τυχόν απώλειες εισοδήματος.
Είμαστε υπέρ ενός πυκνού δικτύου μέσων σταθερής τροχιάς, το οποίο θα περιορίζει τις ανισότητες ανάμεσα στις συνοικίες της Αθήνας αντί να δίνει επιπλέον συγκριτικά πλεονεκτήματα στις συνοικίες της αστικής τάξης. Ο σταθμός στην πλατεία Εξαρχείων ακολουθεί ένα μοντέλο κατασκευής μεγα-σταθμών που διαλύουν τους δημόσιους χώρους και σχεδιάζονται από μια Α.Ε., ιδιωτικού δικαίου, χωρίς ούτε την τυπική διαβούλευση, με επίκληση τεχνικών προϋποθέσεων και απαιτήσεων που κανένας και καμία δεν μπορεί να ελέγξει. Στην περίπτωση των Εξαρχείων, όμως, το μείζον ζήτημα είναι η προσπάθεια να ελεγχθεί μια περιοχή, η φυσιογνωμία της οποίας είναι ανεπιθύμητη για το αστικό κράτος.
Η προσπάθεια, ωστόσο, να ελεγχθούν τα Εξάρχεια και γενικότερα το κέντρο της Αθήνας και να καταπνιγεί η πολιτική και κινηματική δραστηριότητα έχει ήδη αποτύχει πάρα πολλές φορές, και θα αποτύχει και τώρα. Το κίνημα έχει αναπτύξει ένα δίκτυο συντονισμού και υπεράσπισης της περιοχής ενώ ήδη έχουν γίνει σημαντικές κινητοποιήσεις και εκδηλώσεις. Είναι υποχρέωση όλων των πολιτικών και κινηματικών οργανώσεων της εργατικής τάξης να υποστηρίξουν αυτό τον αγώνα χωρίς υπεκφυγές. Οφείλουμε να υπερασπιστούμε όλες τις καταπιεσμένες ομάδες που ζουν και δραστηριοποιούνται στα Εξάρχεια, μακριά από τη λογική του κανιβαλισμού, στην οποία εντάσσονταν και οι εκστρατείες αυτόκλητων εκκαθαριστών της πλατείας από χρήστες. Ο αγώνας αυτός πρέπει να βγει από το στενό πλαίσιο των Εξαρχείων, γιατί αφορά την καταπιεσμένη κοινωνική πλειοψηφία όλης της πόλης. Η μάχη δεν τελείωσε, ίσα ίσα τώρα αρχίζει: τα έργα δεν θα γίνουν με τον εύκολο τρόπο που θα ονειρεύονταν η κυβέρνηση και το συστημικό επιτελείο της Αττικό Μετρό Α.Ε.
- Ματαίωση της κατασκευής του σταθμού του μετρό στην πλατεία Εξαρχείων – άμεση απόδοση της πλατείας στο κοινό.
- Πυκνό δίκτυο δημόσιων και δωρεάν συγκοινωνιών και μετρό σε όλη την Αθήνα, με προτεραιότητα τις παραμελημένες εργατικές και φοιτητικές γειτονιές.
- Υπεράσπιση όλων των καταπιεσμένων κοινωνικών ομάδων και της ελεύθερης πολιτικής και κινηματικής δράσης στο κέντρο της Αθήνας.
- Αυτοοργάνωση, συντονισμός, ενότητα στη δράση.
