Συμβολή της γυναικείας ομάδας στο πολιτικό κείμενο

Συμβολή της γυναικείας ομάδας στο πολιτικό κείμενο – στην Συνδιάσκεψη 2024

Τον Σεπτέμβρη του 2022 η προσοχή του φεμινιστικού κινήματος στράφηκε στο Ιράν όπου η δολοφονία της Τζίνα – Μαχσά Αμίνι από την αστυνομία ηθικής στην Τεχεράνη πυροδότησε ένα εξεγερσιακό κίνημα που εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα και χρειάστηκε μήνες να κοπάσει. Οι κινητοποιήσεις εξαπλώθηκαν σε πάνω από 150 πόλεις, με τις μεγαλύτερες να είναι στις κουρδικές επαρχίες από όπου καταγόταν η Αμίνι, αλλά επίσης μέσα και γύρω από την Τεχεράνη και επιπλέον στις φτωχότερες νοτιοανατολικές επαρχίες. Είναι αξιοσημείωτο το ότι άγγιξαν μεγάλο κομμάτι του νεαρού κόσμου σε σχολεία και πανεπιστήμια, ενώ σημειώθηκαν και εργατικές κινητοποιήσεις στη βιομηχανία του πετρελαίου και του μετάλλου.

Με το σύνθημα «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» το κίνημα εξέφρασε την οργή του ενάντια στο δολοφονικό, ανελεύθερο καθεστώς που πρέπει να ανατραπεί, με τη συνειδητοποίηση ότι αν οι γυναίκες δεν είναι ελεύθερες, τότε κανείς δεν μπορεί να είναι. Η καταστολή που άφησε πίσω της εκατοντάδες νεκρούς, μεταξύ των οποίων και παιδιά, και οι χιλιάδες συλλήψεις, δεν μπόρεσαν να κατευνάσουν το κύμα οργής που ένωσε τις διαφορετικές φωνές ενάντια στο καθεστώς. Το κίνημα αυτό έσπασε τον φόβο αλλά έπεσε θύμα των δικών του ανεπαρκειών, δηλαδή την έλλειψη πολιτικής οργάνωσης η οποία θα του έδινε κατεύθυνση και συνέχεια. Έναν χρόνο μετά τη δολοφονία της Αμίνι, η κυβέρνηση έφερε έναν νόμο που απλώς τυποποιεί τον τρόπο με τον οποίο θα επιβάλλονται οι ποινές για εκείνες που δεν συμμορφώνονται με τον κώδικα ενδυμασίας.

Την ίδια χρονιά στη μητρόπολη του δυτικού ιμπεριαλισμού, τις ΗΠΑ, οι γυναικείες κατακτήσεις δέχτηκαν ένα μεγάλο πλήγμα με την άμβλωση να καθίσταται εντελώς παράνομη ή να έχει σημαντικούς περιορισμούς σε πολλές πολιτείες. Αυτή η μεταρρύθμιση είναι μια ευθεία αμφισβήτηση του δικαιώματος των γυναικών να έχουν έλεγχο πάνω στο σώμα τους και τη ζωή τους. Είναι επίσης μια ταξική επίθεση σε εκείνες που δεν έχουν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν σε άλλη πολιτεία για να βρουν τη φροντίδα που χρειάζονται. Οι γυναίκες αυτές θα στρέφονται όλο και πιο συχνά σε επικίνδυνες μεθόδους τερματισμού της εγκυμοσύνης τους που μπορεί να αποβούν μοιραίες για τις ίδιες. Ταυτόχρονα, οι γιατροί διστάζουν να επέμβουν έγκαιρα όταν οι εγκυμοσύνες παρουσιάζουν επικίνδυνες επιπλοκές, αφού σε πολλές πολιτείες το νομοθετικό πλαίσιο ορίζει ότι αυτό μπορεί να γίνεται μόνο όταν η ζωή της μητέρας απειλείται.

Αυτή η εξέλιξη που επιβλήθηκε μέσω της αλλαγής του συσχετισμού στο ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ προς όφελος των πιο συντηρητικών φωνών ενάντια στη θέληση της μεγάλης πλειοψηφίας της αμερικανικής κοινωνίας, φανερώνει για άλλη μια φορά τον αντιδημοκρατικό χαρακτήρα του πολιτικού συστήματος της χώρας. Το ζήτημα έχει αναβαθμιστεί σε κεντρικό πολιτικό και πιέζει τους δημοκρατικούς οι οποίοι διαχρονικά υπερασπίζονται στα λόγια το δικαίωμα των γυναικών να ελέγχουν το σώμα τους, αλλά στην πράξη κρατούν μετριοπαθή στάση.

Και στην Ελλάδα το τελευταίο διάστημα έχει επιστρέψει στην επικαιρότητα το θέμα του δικαιώματος στην άμβλωση με όρους αμφισβήτησής του. Το δημογραφικό πρόβλημα ντύνεται με ένα περίβλημα εθνικισμού και σεξισμού που επιστρατεύεται για να επιβάλει στις γυναίκες τον ρόλο της αναπαραγωγικής μηχανής που «γεννά Έλληνες» για να σώσει το έθνος από τους «πρόσφυγες/εισβολείς». Πρωτοπόρο ρόλο στην καμπάνια ενάντια στις αμβλώσεις παίζει η εκκλησία και η Ιερά Σύνοδος που το 2022 εξέδωσε ειδική εγκύκλιο για να διαδοθεί η σκοταδιστική προπαγάνδα. Αλλά και το επίσημο κράτος εκμεταλλεύεται αυτή τη συγκυρία και προσεγγίζει το δημογραφικό με τον ίδιο τρόπο. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας στη δεύτερη θητεία της, ίδρυσε το «Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας» με διακηρυγμένο στόχο τη στήριξη της οικογένειας για την αντιμετώπιση του δημογραφικού. Σε αυτό μετέφερε υπηρεσίες, όπως τον πρώην ΟΑΕΔ, την πρώην ΓΓΙΦ, όλες τις διευθύνσεις και τους οργανισμούς που έχουν να κάνουν με την κοινωνική πρόνοια και τα επιδόματα, π.χ. σε ανάπηρους, τη δια βίου μάθηση κ.ο.κ. Ο θεσμός της οικογένειας ενισχύεται ως μοναδικός τρόπος για την επιβίωση κάθε ατόμου. Και μέσα σε αυτόν αυξάνονται τα πατριαρχικά δεσμά πάνω στην γυναίκα.

Σε όλο τον κόσμο οι γυναίκες δεν έχουν λόγο να εφησυχάζουν. Δεν είναι αλήθεια ότι η ανθρωπότητα βαδίζει από μόνη της προς την πρόοδο και μια μέρα θα αφήσει οριστικά πίσω της τον σεξισμό και τις πατριαρχικές προκαταλήψεις. Ό,τι έχουν κατακτήσει οι γυναίκες ιστορικά το έχουν κάνει με μαζικούς αγώνες.

Είναι αλήθεια πως σήμερα η κυρίαρχη αστική ιδεολογία στη Δύση προσπαθεί να ενσωματώσει τις φεμινιστικές διεκδικήσεις. Πολλά κόμματα εξουσίας, ακόμα και δεξιά, στηρίζουν δημοκρατικά δικαιώματα για τις γυναίκες και τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα και υιοθετούν τον πολιτικά ορθό λόγο. Το γεγονός αυτό δεν αποτελεί λόγο για να παραιτηθούμε από την πάλη για τις φεμινιστικές διεκδικήσεις ως ένα θέμα λίγο πολύ λυμένο. Ο δικαιωματισμός των από πάνω, είτε είναι επιφανειακός και δεν θίγει τον πυρήνα της καταπίεσης, είτε αναφέρεται σε ημίμετρα που μπορούν εύκολα να ανατραπούν από μια πιο συντηρητική και αυταρχική εκδοχή αστικής διακυβέρνησης. Ο δικός μας φεμινισμός οικοδομείται από τα κάτω, σε ανεξαρτησία με την αστική τάξη και το πολιτικό προσωπικό της.

Επίσης, οι διακηρύξεις ισότητας των από πάνω επιστρατεύονται για το ξέπλυμα απάνθρωπων πολιτικών και αποφάσεων. Η φιλοπόλεμη προπαγάνδα των κυβερνήσεων της Δύσης περιέχει το αφήγημα ότι η σύγκρουση με άλλα κέντρα (π.χ. Ρωσία, Ιράν) γίνεται στο όνομα της ελευθερίας και της ισότητας. Ο άμαχος πληθυσμός είναι αυτός που πληρώνει με το αίμα του τις συνέπειες της γεωπολιτικής σύγκρουσης, κυρίως γυναίκες και παιδιά. Επιπλέον, ο πόλεμος ενάντια στους πρόσφυγες που διεξάγει η Δύση γίνεται συχνά με πρόσχημα την δήθεν ευαισθησία για τη θέση της γυναίκας στον πολιτισμό που κουβαλάνε οι πρόσφυγες που έρχονται από χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Αυτή η προπαγάνδα επιστρατεύεται για τη φυλάκισή τους σε κλειστά κέντρα μακριά από τον ντόπιο πληθυσμό, για την καταστολή, για τη δικαιολόγηση φασιστικών επιθέσεων ή και ρατσιστικών νόμων. Η γαλλική κυβέρνηση, για παράδειγμα, έφερε άλλο ένα ρατσιστικό μέτρο εναντίον των μουσουλμάνων και τον Σεπτέμβρη απαγόρευσε να φορούν τα κορίτσια την αμπάγια (το ριχτό φόρεμα που αφήνει ακάλυπτα τα χέρια, τα πόδια και το κεφάλι) μέσα στα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα. Ο φεμινισμός που υπερασπιζόμαστε εμείς, δεν μετατρέπεται σε όπλο εναντίον άλλων λαών.

Το ταξικό αντικαπιταλιστικό φεμινιστικό κίνημα το οποίο υπερασπιζόμαστε, είναι αυτό που απευθύνει κάλεσμα ενότητας και αγώνα στις γυναίκες σε όλη τη γη, σε ανεξαρτησία από τους ιμπεριαλιστές και τις κυβερνήσεις όποιου στρατοπέδου. Το σύστημα βρίσκεται σε κρίση και επιτίθεται στις γυναίκες και προσπαθεί να ελέγξει τα γυναικεία σώματα. Δημιουργεί έτσι τις προϋποθέσεις για να βρεθούν στο επίκεντρο της αντίστασης και να πυροδοτήσουν ευρύτερες κοινωνικές αντιστάσεις. Οι επαναστατικές οργανώσεις και τα κόμματα που οικοδομούμε, πρέπει να αναγνωρίσουν αυτή την προοπτική για το γυναικείο κίνημα, δηλαδή ως μία μαχητική πτέρυγα του ταξικού κινήματος.

Το φεμινιστικό κίνημα στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα οι φεμινιστικές κινητοποιήσεις καταγγελίας εγκλημάτων (γυναικοκτονίες, βιασμοί, σωματεμπορία) συνεχίζουν να βρίσκονται σε άνοδο. Υπό την πίεση αυτή, τα ΜΜΕ πλέον δεν μιλούν τόσο συχνά για εγκλήματα πάθους και οικογενειακές τραγωδίες, ούτε βλέπουμε την ίδια στοχοποίηση των θυμάτων όπως παλιότερα. Το κίνημα αναδεικνύει αυτά τα εγκλήματα στη σωστή τους διάσταση, δηλαδή στο να αποκαλύπτεται το κίνητρό τους. Έτσι, οι γυναίκες πλέον νιώθουν περισσότερη δύναμη να βγουν μπροστά και να μιλήσουν για αυτά που βιώνουν.

Το τελευταίο διάστημα το κίνημα βρέθηκε στο πλάι της 19χρονης από την Ηλιούπολη, η οποία είχε πέσει θύμα αστυνομικού που την εξέδιδε και την κακοποιούσε, και πέτυχε σημαντικές νίκες σε πολιτικό και δικαστικό επίπεδο. Η μάχη παραμένει ανοιχτή για την υπόθεση της 12χρονης από τον Κολωνό ώστε να αποκαλυφθεί σε όλο του το μέγεθος το κύκλωμα που την εκμεταλλευόταν και να μην μείνει απροστάτευτη αυτή και η οικογένειά της στο έλεος των κυκλωμάτων της νύχτας και του διεφθαρμένου αστυνομικού και δικαστικού συστήματος.

Οι περιπτώσεις αυτές, εκτός του ότι σοκάρουν την κοινωνία και κινητοποιούν τον αλληλέγγυο κόσμο, είναι ενδεικτικές της υποκρισίας της πολιτικής εξουσίας. Οι εκπρόσωποι του πολιτικού συστήματος δηλώνουν καθημερινά στα κανάλια τον αποτροπιασμό τους για τα ειδεχθή εγκλήματα εναντίον γυναικών και παιδιών, αλλά όλο το σύστημα εξουσίας λειτουργεί σαν μια καλοκουρδισμένη μηχανή για να καλύψει και να αθωώσει κυκλώματα της νύχτας, τοπικούς πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες, την αστυνομία και το παρακράτος.

Η Γεωργία Μπίκα δεν βρήκε δικαίωση γιατί βιάστηκε από μία αγέλη βολεμένων πλουσιόπαιδων. Ο Λιγνάδης, ενώ καταδικάστηκε, αποφυλακίστηκε. Οι βασανιστές και δολοφόνοι του Ζακ Κωστόπουλου εξακολουθούν να είναι ελεύθεροι. Όλες αυτές παραμένουν ανοιχτές μάχες. Τονίζουν την ανάγκη για την ανεξαρτησία του κινήματος που θα πάει κόντρα σε όλο το οικοδόμημα που εκμεταλλεύεται, βιάζει, σκοτώνει, εμπορευματοποιεί και θα σταθεί ως μαχητικό κομμάτι του ταξικού κινήματος για την ανατροπή αυτής της βάρβαρης πραγματικότητας.

Φεμινιστική Απεργία

Η φεμινιστική απεργία έχει μετρήσει βήματα τα τελευταία χρόνια. Το 2023 η 8η Μάρτη μετατράπηκε από μέρα στάσης εργασίας για το γυναικείο ζήτημα σε μέρα γενικής απεργίας με χιλιάδες συμμετέχοντες σε όλη τη χώρα. Η οργή για τα γεγονότα των Τεμπών ήρθε και συναντήθηκε με τις φεμινιστικές διεκδικήσεις.

Αυτή η προσπάθεια θα πρέπει να συνεχιστεί. Θα πρέπει η 8η Μάρτη να γίνει μια μέρα κινητοποίησης όλης της εργατικής τάξης που θα αντιλαμβάνεται ότι «όσο οι γυναίκες καταπιέζονται, κανείς δεν μπορεί να είναι πραγματικά ελεύθερος». Για να μπορέσει να γίνει αυτό χρειάζεται συνεπής δουλειά μέσα στα σωματεία, με επιτροπές που θα ασχολούνται με τα ειδικά προβλήματα των γυναικών αλλά και θα θίγουν το πρόβλημα της μικρότερης συμμετοχής τους στον συνδικαλισμό.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ η ανεργία στις γυναίκες το 2022 ήταν κατά 74% μεγαλύτερη σε σχέση με την ανεργία στους άντρες. Οι γυναίκες συναντούν μια σειρά εμποδίων στον χώρο εργασίας. Aντιμετωπίζουν τη δυσπιστία των εργοδοτών ως προς το επίπεδο της ποιότητας της εργασίας τους σε σχέση με αυτή των αντρών και, πολύ πιθανόν, τη σεξουαλική παρενόχληση. Το μισθολογικό χάσμα επίσης είναι μία υπαρκτή πραγματικότητα τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δέχονται ανάκριση στις συνεντεύξεις για το αν πρόκειται να δημιουργήσουν οικογένεια ενώ δικαιώματα, όπως η άδεια μητρότητας, καταπατώνται. Ο γενικός κανόνας του έμφυλου καταμερισμού εργασίας στον καπιταλισμό ισχύει και σήμερα με τους άντρες να στελεχώνουν τις θέσεις της παραγωγής και τις γυναίκες τις θέσεις της κοινωνικής αναπαραγωγής κατά πλειοψηφία. Επιπροσθέτως οι τρανς γυναίκες έρχονται αντιμέτωπες με την άρνηση του δικαιώματος στην εργασία.

Παράλληλα, οι γυναίκες επωμίζονται το μεγαλύτερο μέρος της απλήρωτης εργασίας (ανάληψη της φροντίδας των παιδιών, των ηλικιωμένων και του νοικοκυριού). Αυτό το διαχρονικό πρόβλημα γίνεται χειρότερο με την προσπάθεια της ιδιωτικοποίησης του συστήματος υγείας και την υποβάθμιση της παιδείας και των δομών του κοινωνικού κράτους. Έτσι, δημιουργείται μια ασφυκτική κατάσταση για τις εργαζόμενες γυναίκες και τις μητέρες που έχουν ελάχιστο ελεύθερο χρόνο. Το ζήτημα αυτό έχει σαφώς ταξική διάσταση αφού αυτή η κατάσταση γίνεται χειρότερη για τις πιο χαμηλά αμειβόμενες, τις μετανάστριες κ.ο.κ.

Για αυτό το λόγο, το φεμινιστικό κίνημα δεν είναι καθόλου αδιάφορο προς τα ζητήματα του κοινωνικού κράτους, των ιδιωτικοποιήσεων, της πρόνοιας, που ναι μεν προφανώς αφορούν όλο το εργατικό κίνημα, ωστόσο έχουν δυσανάλογες συνέπειες στις γυναίκες. Παλεύουμε συνολικά για τη διεύρυνση του κοινωνικού κράτους. Ο αγώνας για την ανατροπή του καπιταλισμού και της πατριαρχίας έχει ως πρώτο καθήκον την οικοδόμηση δομών που θα κοινωνικοποιήσουν τις εργασίες φροντίδας.

Στα ερείπια του ΕΣΥ με τα υποστελεχωμένα νοσοκομεία, την ανύπαρκτη πρωτοβάθμια φροντίδα, το εξαντλημένο προσωπικό, τις ελλείψεις σε αναλώσιμα, τις ρημαγμένες κτιριακές υποδομές κ.λπ. οικοδομούνται η ιδιωτική υγεία και η ιδιωτική ασφάλιση. Θα πρέπει να μπει στοπ σε αυτά τα σχέδια. Να μην κλείσει κανένα νοσοκομείο στη χώρα· αντιθέτως, να στηριχτεί και να διευρυνθεί το ΕΣΥ, με δημόσιες επενδύσεις, με μόνιμες προσλήψεις προσωπικού και με άνοιγμα νέων δομών.

Επιπλέον, το σύστημα υγείας θα πρέπει να είναι σε θέση να παρέχει δωρεάν και ασφαλή άμβλωση σε κάθε γυναίκα που την επιλέγει ή τη χρειάζεται. Να παρέχει δωρεάν και εύκολα γυναικολογικές εξετάσεις. Το σύστημα υγείας θα πρέπει να μπορεί να προσφέρει φυλομετάβαση σε ανθρώπους σε όλη την χώρα. Φυσικά, να έχει δομές που θα προλαμβάνει και θα θεραπεύει τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

Η υπονόμευση του δημόσιου σχολείου σημαίνει περισσότερο βάρος για τις μητέρες που καλούνται να φροντίσουν τα παιδιά. Τα σχολεία είναι υποστελεχωμένα, με πάρα πολλά παιδιά ανά τάξη, οι ακαδημαϊκές χρονιές ξεκινούν με κενά, τα ολοήμερα σχολεία δεν μπορούν να λειτουργήσουν, ενώ οι σχολικές μονάδες πάντα απειλούνται με συγχωνεύσεις και κλεισίματα. Στους βρεφονηπιακούς σταθμούς οι θέσεις είναι ελάχιστες και οι οικογένειες είτε πρέπει να στραφούν σε ιδιωτικούς, είτε στους παππούδες και τις γιαγιάδες, είτε ένας από τους δύο γονείς να εγκαταλείψει την εργασία του δηλαδή, σχεδόν πάντα, η γυναίκα. Για τα ανάπηρα παιδιά η κατάσταση είναι εντελώς τραγική, το κράτος τα έχει αφήσει αυτά και τις οικογένειές τους στην τύχη τους.

Υποστήριξη στις γυναίκες που κινδυνεύουν. Η ενδοοικογενειακή βία και οι γυναικοκτονίες είναι ένα υπαρκτό φαινόμενο. Υποκριτικά οι αρχές καλούν τις γυναίκες να βγουν μπροστά και να μιλήσουν αλλά όταν το κάνουν είναι ανίκανες ή απρόθυμες να τις προστατεύσουν, όπως ανέδειξε το παράδειγμα της δολοφονημένης 43χρονης στη Σαλαμίνα. Το κίνημα πρέπει να απαιτήσει γενναίες δημόσιες επενδύσεις σε δομές φιλοξενίας γυναικών και παιδιών σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας. Δομές που να μπορούν να προσφέρουν προστασία, ανωνυμία, διατροφή, ψυχολογική υποστήριξη, νομική βοήθεια, περίθαλψη. Η ανεπάρκεια τέτοιων δομών είναι σκανδαλώδης. Η Συνέλευση 8 Μάρτη που ανέδειξε το θέμα με συγκεκριμένη καμπάνια το 2022 ανέφερε ότι: «Στην Ερμηνευτική Έκθεση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, συγκεκριμένα συστήνεται ασφαλής διαμονή σε ειδικούς ξενώνες γυναικών, διαθέσιμη σε κάθε περιοχή με μία οικογενειακή θέση ανά 10.000 κατοίκους, επομένως πάνω από 1.000 για τη χώρα μας. Η χωρητικότητα όμως στις υπάρχουσες 19 Δομές, είναι μόλις 400 ατομικές (όχι οικογενειακές) θέσεις ασφαλούς στέγασης για τις γυναίκες και τα ανήλικα παιδιά τους (2η ετήσια έκθεση για τη βία κατά των γυναικών) ενώ αποσιωπάται πλήρως το γεγονός ότι οι ξενώνες δεν δέχονται αγόρια άνω των 12 ετών».

Με βάση τα παραπάνω, η Γυναικεία Ομάδα της ΟΚΔΕ-Σπάρτακος παρεμβαίνει με όσες δυνάμεις διαθέτει στο φεμινιστικό κίνημα με στόχο:

• Την αυτοοργάνωση των γυναικών ενάντια στη βία του πατριαρχικού συστήματος, αναδεικνύοντας δράσεις που σπάνε τον φόβο, οικοδομούν την αλληλεγγύη, πετυχαίνουν υλικές νίκες και προωθούν την αυτοπεποίθηση για την οικοδόμηση ανθρώπινων σχέσεων απαλλαγμένες από την εκμετάλλευση, την καταπίεση, την κτητικότητα, τις διπλές οριοθετήσεις που επιβάλλονται στη γυναικεία συμπεριφορά.

• Την οικοδόμηση σχέσεων μεταξύ του φεμινιστικού και εργατικού κινήματος με προμετωπίδα τη Φεμινιστική Απεργία. Αυτή η προσπάθεια προωθείται με την παρέμβαση στο εργατικό κίνημα έτσι ώστε να αγκαλιάσει τα αιτήματα των εργαζομένων γυναικών.

• Την ανάδειξη της σημασίας της γυναικείας καταπίεσης και εν γένει των πατριαρχικών σχέσεων εξουσίας για τη σταθερότητα του καπιταλιστικού συστήματος βαρβαρότητας, καθιστώντας το φεμινιστικό κίνημα σπίθα για την πυροδότηση ευρύτερων κοινωνικών αντιστάσεων και δημιουργώντας ρήξεις στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό.

• Την ενότητα του φεμινιστικού κινήματος με το ΛΟΑΤΚΙ κίνημα και όλους τους καταπιεσμένους, κόντρα στον κατακερματισμό και την εχθρότητα που καλλιεργείται από τον αστικό φεμινισμό και τον ρεφορμισμό.

• Τη συμβολή στη διαμόρφωση του προγράμματος μεταβατικών αιτημάτων στο πλαίσιο του στρατηγικού αγώνα για την ανατροπή της πατριαρχικής και καπιταλιστικής κυριαρχίας.